وجود حدود یک هزار و 500 اثر و بنای تاریخی در سراسر آذربایجان غربی با قدمتی چندین هزار ساله امری است که باعث شده تا این استان در سال های متمادی به عنوان یکی از استان های تاثیرگذار در امر تاریخ و هویت ایران اسلامی شناخته شده و جزو مناطق مهم در تمدن سازی کشور محسوب شود.
آثار تاریخی این استان تا حدی شگفت انگیز و طبیعی است که کمتر فردی بازدید از این اماکن را به یک بار محدود می کند و قطعا برای چندین بار خود را ملزم به بازدید از این این زیبایی های خدادادی می داند.
اما امروز در برخی نقاط آذربایجان غربی و به خصوص شهرستان هایی نظیر ارومیه و ماکو شاهد تخریب شدن بناهایی هستیم که روزگاری برای این مرز و بوم افتخار آفرینی کرده و به عنوان سند هویت و بزرگی ایران اسلامی شناخته می شوند.
بر روی کاغذ و در نوشته های اداری و دفتری، نهادهایی نظیر میراث فرهنگی، شهرداری، اوقاف و دیگر ادارات دخیل در امر بازسازی و بهسازی بناهای تاریخی دخیل هستند ولی در عمل و زمانی که خبرنگاران برای پیگیری آخرین وضعیت میراث ماندگار تاریخی و فرهنگی و نیز نحوه بازسازی و بهسازی این بناها وارد عمل می شوند، متاسفانه شاهد بی میلی نهادهای مرتبط با بهانه هایی نظیر کمبود اعتبار و نبود زمان مناسب برای ورود به مقوله بازسازی می شوند.
در این میان و با وجود پیگیری های چندین باره خبرنگاران از اداره کل اوقاف و نیز شهرداری در خصوص نتیجه رایزنی ها با میراث فرهنگی برای بازسازی بناهای تاریخی و پاسخ نه چندان جالب آن ها، سخنان بالاترین مقام میراث فرهنگی در استان تامل برانگیز و قابل توجه است.
«جلیل جباری» که پس از چند سال مدیریت نامناسب مدیران قبلی بر میراث فرهنگی آذربایجان غربی بر مسند مدیرکلی این نهاد نشسته، در سخنانی با اشاره به وضعیت نامناسب 40 مورد از آثار تاریخی استان، این مشکل را به دلیل کمبود اعتبارات بازسازی بناهای تاریخی و نیز شرایط آب و هوایی خاص می داند و عنوان می کند: روند تخریب آثار تاریخی سطح استان همچنان ادامه دارد و در این خصوص شاهد ناتوانی در بازسازی اصولی و کافی هستیم.
وی، ضمن بیان این نکته که آثار تخریب شده نیازمند بهسازی فوری هستند، چنین بیان می کند که مسئولین به دلیل توجه نکردن کافی به وضعیت آثار تاریخی و فرهنگی استان بودجه های اندکی در اختیار این اداره کل قرار می دهند و در نتیجه نمی توان شاهد کارهای اثرگذار در سطح مطلوب بود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی، توجه به نحوه نگهداری آثار تاریخی و نیز تسریع در بهبود وضعیت آبراهه های منتهی به پل ها و اماکن قدیمی را جزو ضروریات حفظ آثار تاریخی استان دانسته و تصریح می کند: اجرای طرح های حفاظتی و نیز مرمت اصولی آثار تاریخی استان تنها با همکاری نهادهای اجرایی و خدمات رسان در حوزه آب و سایر قسمت های مرتبط است که متاسفانه شاهد رغبت اندک این نهادها به همکاری در زمینه اصلاح و بهبود روند هستیم.
با این سخنان مدیرکل میراث فرهنگی استان، واضح می شود که وضعیت موجود میراث فرهنگی استان به خصوص در بخش پل ها و ابنیه ساختمانی چندان مناسب نیست و باید به فکر اقداماتی برای بازسازی و بهسازی این اماکن بود که متاسفانه در اوج بی توجهی مسئولین به وضع فعلی دچار شده اند.
اما ادامه سخنان جباری در این خصوص جالب تر است که از وضعیت تخصیص اعتبارات بازسازی اماکن تاریخی در استان انتقاد می کند و چنین ادامه می دهد: همکاری مسئولین و به خصوص نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی نیاز اصلی برای بهبود وضعیت موجود است چراکه بدون همکاری و همراهی مسئولین استانی برنامه ها به پایان نمی رسد.
جباری، اختصاص 30 میلیارد ریال برای بهسازی آثار تاریخی را بسیار ناچیز و نادرست نامید و گفت: با این بودجه نمی توان تمام آثار مهم و در معرض تهدید را مورد مرمت قرار داد اما اولویت بندی را بسیار مهم می دانیم.
با این سخنان مدیرکل میراث فرهنگی و البته در نهایت بی پاسخی مسئولین شهرداری و اوقاف که خود را متولیان بخشی از آثار تاریخی می دانند، باید دید بالاخره آثار تاریخی و فرهنگی استان مورد بهسازی قرار می گیرند یا اینکه بازهم شاهد ادامه روند تخریب و ناتوانی مسئولین در بازسازی این آثار خواهیم بود؟