، ارومیه، شهری پر از آثار تاریخی و ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری گردشگری است که کاروانسرای ارومیه نیز از این آثار مستثنا نبوده و می‌تواند به عنوان پتانسیلی و فرصتی برای شهرمان محسوب شود.
کاروانسراها در جامعه ایرانی به خصوص در آذربایجان از جمله مکان‌هایی به شمار می‌رود که در سیر زندگی انسان‌ها و روابط تعامل اجتماعات گوناگون نقش برجسته‌ای داشته است و اکنون نیز به عنوان یادگاری از سال‌های بسیار دور برای مردم و آشنایی آنان با چنین مکان‌هایی مهم و ارزشمند است.
زمان‌های کهن که وسیله رفت و آمد تنها چهارپایان بوده‌اند، طی کردن مسیرهای طولانی نیازمند استراحتگاههایی بود تا در این طی مسیرها استراحت و به مقصد مورد نظر برسند، با اینکه این منازل از امکانات ناچیزی برخوردار بودند اما مکان بسیار خوب و مطلوبی برای افراد درحال رفت و آمد به شمار می‌رفتند.
کاروانسراها از بیرون مکعبی شکل بوده که دو یا سه پا بلندتر از زمین ساخته شده است، در خارج بنا در سراسر طول دیوارها پلکانی ساخته‌اند که در عین حال آخور حیوانات نیز بود، برای داخل شدن به ساختمان باید از این پلکان‌ها بالا رفته و در هر یک از اضلاع چهارگانه ساختمان هفت یا هشت گنبد قرار گرفته بود که از هر چهار در اصلی بدان وارد می‌شدند.
این کاروانسراها نیز دارای تالاری بودند که به شکل عمومی مورد استفاده افراد قرار گرفته و همه می‌توانستند استراحت از آن استفاده کنند.
یکی از کاروان‌سراهایی که در ارومیه وجود دارد، داخل شهر، در میدان ولیعصر و ابتدای بلوار شهداء واقع شده است که بنا به اظهارات، این بنای تاریخی به دلیل تشابهی که به بناهای قجری دارد، مربوط به دوره قاجاریه است.
نکته قابل توجه در این میان این است که در سفرنامه جکسن به ایران برای نخستین بار وی از این کاروانسرا در سال 1903 میلادی یاد کرده است، این بنا در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۵۰۷۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
دیوارهای جانبی اش از سنگ و طاق پوششی آن از آجر ساخته شده و دارای اتاق‌های جداگانه ای است که با یک در به هم راه دارند.
کاروانسرای شرکت نفت ارومیه دارای حوض‌های زیبا و باشکوهی در گذشته بود و نمای خارجی و داخلی آن از آجرو سقف اتاق‌های بزرگ آن قوسی شکل و درهای آن دارای سقف هلالی است.
این اثر تاریخی همانند دیگر آثار ارزشمند ارومیه نیازمند توجه ویژه ای است تا با درک اهمیت و ارزش آن نسبت به بازسازی و بهتر جلوه دادن و شناساندن آن برای مردم و گردشگران اقدام کرد تا چرخ زنجیرهای زنگ زده گردشگری در این شهر نیز هرچند به میزان اندک اما از زنگار زدوده شده و به حرکت درآید.
پ.ن1: متأسفانه این بنا امروز به علت بی توجهی و عدم رسیدگی علیرغم ثبت در فهرست میراث فرهنگی با وضعیتی بغرنج و بسیار بدی روبروست و لازم است مسئولان میراث فرهنگی توجه و دقت ویژه ای به این اثر تاریخی داشته باشند.
پ.ن2: عکاس اروم نیوز به علت بسته بودن درب این بنای تاریخی، موفق به عکس برداری از آن نشد.