کیفیت نان را جدّی بگیریم

همیشه دیده‌ایم شهروندانی را که هر وقت تکه نانی را در زمین دیده‌اند برداشته، بوسیده، خورده‌اند و یا در کنار دیواری گذاشته‌اند.

بزرگانمان نیز به فرزندان خود توصیه می‌کنند که از اسراف نان پرهیز کرده و سفره‌ها را از نان خالی نگذارید. بنا به اعتقاد مردم آذربایجان اگر سفره خالی از نان باشد برکتش می‌رود، برای همین بعد از تمیز کردن سفره، تکه نانی را در داخل آن نگه می دارند و این خود ارزش و اهمیت نان در فرهنگ اسلامی ما را نشان می‌دهد.

علاوه بر اینها «نان» همواره غذای اصلی مردم کشورمان را تشکیل می‌دهد. بخش قابل توجهی از پروتئین و انرژی مورد نیاز مردم، از نان تامین می شود. بی‌شک تهیه، تولید وعرضه‌ نان سالم و بهداشتی در حفظ سلامت جامعه مؤثر خواهد بود.

جوش شیرین، ماده‌ای بسیار مضر در نان

با وجود اینکه چند سالی است استفاده از جوش شیرین در تهیه نان ممنون شده است، ولی باز هم بایستی کنترل و بازرسی نانوایی‌ها چنان باشد که با متخلفین به شدت برخورد شود، چرا که این افراد به خاطر منافع خود با سلامتی شهروندان جامعه بازی می‌کنند. ضروریست با تدابیر مناسب استفاده از این ماده مضر کلاً ریشه‌کن شود.

کارشناسان می‌گویند، استفاده از جوش شیرین در نان باعث بروز مواردی از جمله اختلال در جذب آهن و بروز کم خونی‌، پوکی استخوان‌، بیماری‌های قلب و عروق‌، اختلال در فعالیت‌های آنزیم‌های گوارش و هضم و جذب، افزایش اسیدیته معده و بیماریهای روده‌ای می‌شود. علاوه بر آنها، جوش شیرین واکنش‌های مفید خمیر را مهار می‌کند،PH (یک کمیت لگاریتمی که میزان اسیدی یا بازی بودن مواد را مشخص می‌کند) را افزایش داده و اسیدهای آلی نان را کاهش می‌دهد. همچنین ویتامین‌های آنزیمی را غیر فعال می‌کند. جوش شیرین از عطر و طعم نان می کاهد و باعث فطیر شدن آن می شود.

پس لازم است تا علاوه بر بازرسان نانوایی‌ها، خود شهروندان نیز با دقت و توجه بیشتر جلوی نانوایی‌هایی را که با استفاده از این ماده خطرناک در نان، سلامتشان را به خطر میاندازند گرفته و به ارگان مربوطه اطلاع دهند.

کاش همه‌ی نانوایی‌ها «نان سبوس‌دار» ارائه دهند

در نان سبوس‌دار (کپکلی چؤرک)، به طور میانگین، دو برابر ویتامین ، مواد معدنی و مواد فیبری نسبت به نان سفید وجود دارد. مواد فیبری در نان سبوس دار راهی برای رفع گرفتگی روده و یبوست است. علاوه براین، این مواد جزء مواد غذایی مطلوب باکتریهای روده هستند که علیه امراض میکروبی روده اقدام می‌کنند و سیستم ایمنی بدن را فعال می‌کنند.

مواد فیبری موجود در نان سبوس‌دار، کلسترول و مواد سمی حاصل از تجزیه مواد غذائی را جذب کرده و از روده دفع می‌کنند. نان دارای منیزیم است که باعث تقویت ماهیچه های روده می شود و از دردهای ماهیچه ای جلوگیری می کند. علت اینکه نان سبوس دار مورد علاقه افرادی است که کار فکری می‌کنند این است که نان سبوس دار دارای ویتامینB2 و نیاسین میباشد. این ویتامین ها باعث تمرکز و دقت عمل شده و شادابی و خوشحالی را در انسان به وجود می‌آورند.

برای کودکان نیز بسیار خوب است، مخصوصاً در دورانی که سلولهای عصبی در حال رشد هستند، آهن موجود در نان سبوس دار سبب باهوشی و رفتار خوب کودکان می‌شود.

همچنین بهتر است از نانهای سبوسدار که با خمیر ترش تهیه می شوند، استفاده کنید. آرد سبوس‌دار دارای ماده‌ای است بنام فی تین که مواد معدنی مثل آهن، منیزیم و یا کلسیم را جذب کرده و مانع استفاده بدن از آنها میشود. (تبیان)

البته لازم است در مصرف سبوس نیز تعادل حفظ گردد. کارشناسان توصیه می‌کنند، پس از مصرف سبوس، مصرف مایعات فراموش نشود.

با این اوصاف چه خوب می‌شود تا همه نانوایی‌ها نان سبوس‌دار نیز ارائه دهند. مثلاً می‌توان در ساعاتی خاص اعلام نمود که در این نانوایی نان سبوس‌دار پخت می‌شود. چرا که با این کار می‌توان جلوی برخی بیماریها را خنثی نموده و سلاکمت جامعه را افزایش دهیم.

ویژگی‌های یک نان خوب

ظاهر خوب: کاملا برشته و پخته شده و در سطح نان سوختگی مشاهده نشود.

طعم مناسب: دارای طعم، مزه و بوی خوشایند و عاری از جوش‌ شیرین باشد.

بافت مناسب‌: بافت نرم و یکنواخت ناشی از تخمیر با خمیر‌مایه داشته و قابلیت برش پذیری‌نان، مطلوب باشد.

مغذی بودن نان‌: نان‌هایی که با آردهای کامل و سبوس‌دار تهیه می‌شود، نسبت به نان‌های تهیه شده با آرد سفید به مراتب ارزش غذایی بالاتری دارند و مصرف روزانه آن‌ها می‌تواند مقداری از نیاز روزانه بدن به املاح‌، پروتئین، فیبر و ویتامین‌ها را تامین کند.

نکات مهم در هنگام خرید نان

- از خرید نان‌های بسته‌بندی شده‌ی بدون مجوز از سوپر مارکت‌ها یا فروشگاه‌های مواد غذایی خودداری کنید.

- از خرید و مصرف نان‌های سوخته یا بیات اجتناب کنید.

- در شناسایی و معرفی واحدهای نانوایی که هنوز از جوش شیرین و نمک زیاد برای عمل‌آوری سریع خمیر و تقویت آرد بی‌کیفیت استفاده می‌نمایند، با دولت همکاری داشته باشید.

توصیه‌های بهداشتی برای نگهداری نان در بلند مدت

- به نان تازه و داغ کمی فرصت دهید تا خنک شود.

- پس از خنک شدن نان، به آهستگی نان‌ها را در پارچه یا کیسه نایلونی قرار داده و به منزل ببرید.

- هرگز برای حمل نان، از ورقه‌های روزنامه استفاده نکنید.

- می‌توانید در منزل، نان‌ها را به اندازه دلخواه برش داده و بلافاصله در کیسه‌های مخصوص فریزر قرار دهید و در فضای مناسبی از فریزر که از سایر بسته‌های فریزری دور باشد، قرار داده و به مدت طولانی نگهداری کنید.

- از جمع‌آوری نان‌های داغ در داخل کیسه های نایلونی خودداری کنید، زیرا این عمل باعث می‌شود که نان به صورت خمیر درآید و دورریزی نان را افزایش دهد.
- تا آنجا که می‌توانید نان تازه مصرف کنید و از خرید بیش از اندازه نان، به طور جدی خودداری کنید.

می‌توان گفت، خرید بیش از اندازه نان، علاوه بر اسراف، ضایعات زیاد نان را به دنبال داشته و خسارت جدی به سرمایه‌های ملی می‌زند. امید است، با تلاش همه آحاد جامعه، تلاش کنیم با تهیه و توزیع نان سالم، تا جایی که امکان دارد سلامت جامعه را تأمین کنیم.