هر آنچه باید درباره لامینیت دندان بدانید

شکل و زیبایی دندان‌ها به ژنتیک و نحوه بهداشت و نگهداری ما بستگی دارد. اشکال‌های اولیه دندان، رعایت‌نکردن بهداشت دهان و دندان یا حوادث و ضربه‌های کوچک مانند ترک یا شکستگی می‌تواند زیبایی و شکل دندان‌ها را تغییر دهد و در لبخندزدن، صحبت و حتی اعتماد به‌نفس افراد اثر منفی بگذارد.
علم پیشرفته امروزی، برای هر کدام از این آسیب‌ها راه‌حل‌های گوناگونی ارائه کرده است. در این مقاله می‌خواهیم به لامینیت‌های دندان اشاره کنیم که در سال‌های اخیر طرفداران زیادی هم پیدا کرده است. با دکتر پویا اصلانی، متخصص پروتز‌های دندانی و ایمپلنت و عضو هیات علمی دانشگاه دندان‌پزشکی قم در این‌باره صحبت کرده‌ایم.

استفاده از لامینیت این روز‌ها خیلی زیاد شده. لطفا بگویید این مواد از چه جنسی هستند؟
لامینیت پوسته نازکی است که روی دندان‌ها قرار داده می‌شود. این پوسته نازک از جنس مواد مختلف مثل کامپوزیت، چینی (سرامیکی) و مواد آکریلی است و نصب آنها، دندان‌هایی یکدست، مرتب، درخشان و فوق‌العاده زیبا ایجاد می‌کند.

نوع لامینیت برای هر بیمار چگونه انتخاب می‌شود و اصلا چه فرقی بین آنهاست؟
لامینیت‌های سرامیکی در لابراتوار ساخته می‌شوند از این رو برای ساختن آنها از دندان‌ها، البته بعد از تراشیدن مینا، قالب تهیه می‌شود ولی در انواع کامپوزیتی، لامینیت‌ها مستقیم و به‌وسیله دندان‌پزشک روی دندان‌ها قرار داده می‌شوند. لامینیت‌های سرامیکی استحکام بیشتری نسبت به انواع کامپوزیتی دارند. ثبات رنگ هم در این نوع از لامینیت زیاد است. لامینیت‌های کامپوزیتی برخلاف نوع سرامیکی ثبات رنگ کمتری دارند اما مزیتشان نسبت به لامینیت‌های سرامیکی این است که در صورت بروز مشکل به‌راحتی قابل اصلاح و ترمیم هستند. انتخاب نوع لامینیت معمولا به‌وسیله دندان‌پزشک و برحسب نوع و مشکل دندان بیمار انجام می‌شود. لامینیت‌هایی از جنس آکریل هم ساخته می‌شوند. این نوع لامینیت‌ها کوتاه‌مدت و فوری هستند و نیمه عمر کمی هم دارند و خیلی زود کیفیتشان تغییر می‌کند.

لامینیت‌ها چه کاربردی دارند و چه مشکلات دندانی را می‌توانند برطرف کنند؟
لامینیت، درمان زیبایی است که برای برطرف‌کردن بدرنگی دندان‌ها، اصلاح نامنظمی و همچنین فواصل باز بین دندان‌ها به کار می‌رود. البته در هر یک از موارد فوق روش‌های درمانی متعددی وجود دارد که انتخاب نوع درمان به تشخیص دندان‌پزشک بستگی دارد. مثلا در مورد به هم ریختگی و نامرتبی دندان‌ها در بسیاری از موارد درمان ارتودنسی و در مورد سفیدتر کردن روش‌های بلیچینگ اولین درمان انتخابی است که دندان‌پزشک با توجه به شرایط بیمار، پیشنهاد می‌‌دهد.

تفاوت لامینیت با روکش چیست؟
برای قرار دادن لامینیت در بیشتر موارد به تراش سطح بیرونی دندان نیاز است. این تراش برحسب مورد می‌تواند کم یا زیاد باشد. تراش معمولا روی مینا انجام می‌شود. بدیهی است بافت مینای تراشیده‌شده به‌هیچ‌وجه جایگزین نمی‌شود ولی شاید یکی از مزایای اصلی لامینیت این است که مقدار تراش مینا برای نصب آن در مقایسه با سایر روکش‌های دندانی (مثلا انواع تمام سرامیک) بسیار کمتر است.

عمر لامینیت‌ها چه مدت است؟
عمر لامینیت‌ها به عوامل مختلفی بستگی دارد که می‌توان از آنها به مهارت دندان‌پزشک، انجام صحیح مراحل نصب، شیوه بستن دندان‌ها روی هم (اکلوژن) و وجود عادت‌هایی مانند دندان‌قروچه اشاره کرد.

چه افرادی نمی‌توانند از درمان لامینیت استفاده کنند؟
استفاده از لامینیت در افرادی که بهداشت خوبی ندارند، مبتلا به مشکلات لثه‌ای درمان نشده (عفونت فعال) هستند، ‌پوسیدگی‌ شدید دندانی دارند، نسج دندانشان به شدت تخریب شده، دندان‌های بیش از حد کوتاه دارند یا مینای دندانشان از بین رفته است، اصلا پیشنهاد نمی‌شود.

این خوراکی ها محافظ دندان هستند

مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به طور منظم با دور کردن قندها و ذرات غذایی که همراه باکتری‌ها باعث ایجاد پلاک‌های دندانی می‌شوند، به سالم نگهداشتن دندان‌ها کمک می‌کنند. پلاک دندانی اسیدی تولید می‌کند که به مینای دندان آسیب می‌رساند و باعث ایجاد پوسیدگی دندان می‌شود و زمینه را برای بیماری پریودنتال یا لثه آماده می‌کند.

اکنون مجموعه فزاینده‌ای از پژوهش‌ها نشان می‌دهد که غذاهای معینی نیز ممکن است برای دندان‌ها خوب باشند. همانطور که غذاهای به اصطلاح "کارکردی" (مانند غذاهای غنی‌شده با یک ماده مغذی) می‌توانند برای سلامت قلب مفید باشند، غذاهایی هم هستند که سلامت دهان و دندان را بهبود می‌بخشند.

چای: ترکیباتی به نام پلی‌فنول‌ها که در چای‌های سیاه و سبز یافت می‌شوند، رشد باکتری‌های ایجادکننده پوسیدگی دندان و بیماری لثه را کند می‌کنند. پژوهشگران در دانشگاه ایلینوی در شیکاگو دریافتند افرادی که دهان‌شان برای یک دقیقه 10 بار در روز با محلول چای سیاه شستشو می‌دهند، نسبت به افرادی که دهان‌شان را با آب می‌شویند کمتر دچار پلاک‌های دندانی می‌شوند. علاوه بر این اندازه و ضخامت پلاک‌های‌شان هم کاهش می‌یابد.
به گفته پژوهشگران چای توانایی برخی از باکتری‌ها برای تجمع‌یافتن در کنار باکتری‌های دیگر را مختل می‌‌کند. یک بررسی در سال 2010 که در نشریه پژوهش دندانی منتشر شد نشان داد که چای سیاه با بوی بدن دهان مقابله می‌کند. به گفته این پژوهشگران پلی‌فنول‌ها ژن‌هایی در باکتری‌ها را که تولید مواد بودار در دهان را کنترل می‌کنند، مهار می‌کند.

پنیر: پژوهش منتشر شده در نشریه دندانپزشکی عمومی دراوائل امسال نشان داد که نوجوانان 12 تا 15 ساله‌ای که پنیر چدار می‌خورند، نسبت به نوجوانانی که ماست بدون قند یا یک لیوان شیر می‌خوردند میزان اسید کمتری در دهان‌شان داشتند. به گفته کارشناسان پنیر ممکن است اسید تولید شده بوسیله پلاک را خنثی کند. از طرف دیگر جویدن باعث افزایش تولید بزاق می‌شود که مانند یک رودخانه برخی از باکتری‌ها را در دهان می‌شوید.

کشمش: کشمش با وجود شیرینی طبیعی‌اش فاقد سوکروز یا قندی است که در شکر معمولی وجود دارد. قند معمولی باعث چسبیدن باکتری به سطح دندان می‌شود و امکان تشکیل پلاک را به آن می‌دهد. کشمش همچنین منبعی از فیتوکمیکال‌ها (مواد شیمیایی گیاهی) است که ممکن است باکتری‌های پلاک‌ها که باعث پوسیدگی دندان می‌شوند، را نابود کنند. برخی از ترکیبات موجود در کشمش همچنین بر رشد باکتری‌های مربوط به بیماری لثه اثر می‌گذارد.

غذاهای کرانچی یا ترد: خوردن مواد غذایی مانند هویج، سیب و خیار به جویدن حسابی نیاز دارد. اما این جویدن و خرد کردن بیهوده نیست. جویدن پلاک دندانی را متلاشی می‌‌کند و به صورت یک مکانیسم پاک‌کننده عمل می‌کند. بنابراین باکتری‌ها به جای آنکه در دهان شما باقی بمانند و در آن جایگزین شوند، از دهان زدوده می‌شوند.

غذاهای غنی از ویتامین و مواد معدنی: غذاهای غنی از کلسیم مانند پنیر، بادام و سبزیجات برگ‌دار- و غذاهای غنی از فسفر- مانند گوشت، تخم مرغ و ماهی- می‌توانند مینای دندان را مستحکم و سالم نگهدارند. غذاها و نوشابه‌های اسیدی ممکن است باعث ایجاد خوردگی‌های کوچک مینای دندان شوند. کلسیم و فسفر به رسوب مجدد مواد معدنی در این خوردگی‌ها و ترمیم آنها کمک می‌کنند.

آدامس بدون قند: پس از غذا خوردن یک آدامس بدون قند بجوید. جویدن آدامس باعث تحریک ترشح بزاق می‌شود، و برخی از باکتری‌ها را می‌زداید. بدون قند بودن آدامس هم مهم است، باکتری‌ها برای تولید پلاک به سوکروز یا قند معمولی نیاز دارند.

شیر: یک بررسی منتشر شده در نشریه انجمن دندانپزشکی آمریکا نشان داد که نوشیدن یک لیوان شیر پس از خوردن آب‌نبات‌های شیرین میزان اسید در دهان را بیش از نوشیدن آب یا آب سیب کاهش می‌دهد. به گفته پژوهشگران شیر برخی از اسیدهای تولید شده در پلاک باکتریایی را خنثی می‌کند. اما اضافه کردن شیر به غلات آماده ممکن است همین سودمندی را نداشته باشد. شیر در این صورت حالتی شربت‌مانند و شیرین پیدا می‌کند که برای دندان خوب نیست.
نوشیدن یک لیوان شیر پس از خورن یک دسر شیرین مانند یک کیک شکلاتی نیز ممکن است به محافظت دندان کمک کند. اگر شیر در دسترس‌تان نیست، خوردن مقدار پنیر پس از دسر شیرین هم مفید است.

قره قاط: قره قاط مانند چای حاوی پلی‌فنول‌هاست که ممکن است مانع از چسبیدن پلاک به دندان شوند، و خطر پوسیدگی دندان را کاهش دهند. البته برخی از فرآورده‌های آماده قره‌قاط حاوی قند افزوده شده هم هستند که ممکن است منافع بالقوه آنها برای دندان را کاهش دهند.

چگونه مراقب مینای دندان هایمان باشیم؟

فرسایش دندان به معنی تحلیل مینای دندان به وسیله اسیدهای موجود در محیط دهان است. این فرآیند شیمیایی موجب افزایش آسیب پذیری دندان ها می شود.

دندانپزشکان معتقدند که نوشیدنی های اسیدی از جمله نوشابه های گازدار، نوشیدنی های ورزشی، نوشابه های انرژی زا، آب میوه های صنعتی و همچنین مواد غذایی ترش حاوی مقادیر بالایی اسید هستند که مینای دندان را از بین برده و دندان را در معرض آسیب های جدی قرار می دهند. عادات غذایی غلط از جمله استفاده بی رویه از نوشابه های گازدار به خصوص در میان کودکان و نوجوانان رو به افزایش است و این مسئله علاوه بر افزایش آمار ابتلا به چاقی و دیابت، سلامت دهان و دندان ها را نیز با خطرات بسیاری روبرو می سازد.

نوشابه های گازدار حاوی مقادیر بالایی اسید فسفریک هستند که موجب خوردگی و فرسایش شیمیایی مینای دندان می شود. از طرف دیگر قند موجود در این نوشابه ها و همچنین آب میوه های صنعتی نیز موجب تولید اسید در محیط دهان شده و مینای دندان را در معرض آسیب قرار می دهد.

عوامل دیگری همچون بیماری رفلاکس (بازگشت محتویات و اسید معده به مری و حتی دهان)، استفراغ مکرر (تماس اسید معده با دندان ها) و کمبود فلوراید (موثر در استحکام مینای دندان) نیز در فرسایش مینای دندان دخیل هستند.

برای پیشگیری از فرسایش دندان ها توصیه می شود نیم تا یک ساعت پس از مصرف خوراکی ها و نوشیدنی های اسیدی دندان هایتان را مسواک بزنید و یا حداقل با آب بشویید. استفاده از مسواک بلافاصله پس از مصرف این نوشیدنی ها آسیب مینای دندان را تشدید می کند، زیرا مینای دندان تحت اثر اسید نرم شده (حالتی که در اصطلاح کند شدن دندان ها نام دارد) و با تماس مسواک صدمات شدیدتری می بیند.

برای تماس کمتر اسید با مینای دندان، هنگام مصرف نوشیدنی های اسیدی از نی استفاده کنید. جویدن آدامس های فاقد قند نیز به دلیل افزایش ترشح بزاق به محافظت مینای دندان ها در مقابل ترکیبات اسیدی کمک می کند.

آب آشامیدنی حاوی فلوراید است. برای دریافت میزان کافی فلوراید می توانید از خمیر دندان ها و دهان شویه های حاوی این ماده نیز استفاده کنید.

اولین نشانه پوسیدگی دندان را می دانید؟

یک جراح و متخصص بیماری‌های لثه گفت: اولین نشانه پوسیدگی دندان، حساسیت نسبت به سردی است. درواقع بروز این علامت خطر نشانه آن است که فعل و انفعالاتی در عصب دندان رخ داده است.

دکتر سیدعلی بنی‌هاشم افزود: متاسفانه بسیاری به اشتباه تصور می‌کنند که از بین رفتن حساسیت و درد دندان پس از مدتی، نشانه بهبودی آن است. در حالی که این کاهش درد می‌تواند تحت تاثیر استفاده از خمیردندان ضد حساسیت یا از بین رفتن عصب دندان به علت گسترش پوسیدگی آن اتفاق بیفتد. به بیان دیگر پوسیدگی از عاج و مینای دندان آغاز می‌شود و با گسترش به سمت مغز دندان به عصب می‌رسد. زمانی که عصب دندان تحت تاثیر پوسیدگی عمیق از بین برود، شخص دیگر دردی اساس نمی‌کند. درمان پوسیدگی در این مرحله از طریق عصب‌ کشی دندان ممکن است.

وی ادامه داد: پس از مدتی چنین دندانی دچار آبسه و عفونت می‌شود و حتی ممکن است عفونت ناشی از آن لثه را نیز درگیر کند. وقتی عفونت به لثه‌ها سرایت کند راهی جز کشیدن دندان و ترمیم مجدد دندان از طریق کاشت (ایمپلنت) وجود ندارد.

سفید کردن دندان هر چند وقت یک بار مجاز است؟

لبخند زیبا با دندان‌های سفید به‌خصوص اگر قرار باشد عکس‌های یادگاری هم گرفته شود، از آن چیزهایی است که قبل از هر مجلسی افراد نیاز به آن را حس می‌کنند.  با توجه به اینکه چقدر اهل رعایت بهداشت فردی باشید و به مسواک زدن مرتب و استفاده کمتر از غذاها و نوشیدنی‌های رنگی مثل قهوه و چای، پایبند باشید دندانتان دیرتر رنگ می‌گیرد و مدت زمانی که دندان سفید و زیبا باقی می‌ماند، بیشتر می‌شود، اما به هر حال این پرسش شایعی است که اغلب می‌خواهند بدانند تکرار سفیدکردن دندان‌ها (بلیچینگ) هرچند وقت یکبار علمی است و آسیبی به سلامت دندان می‌زند یا نه؟

پاسخ این است که هر 2 تا 3 سال یکبار می‌توان بلیچینگ را تکرار کرد و از نظر علمی هیچ مشکلی برای سلامت دندان‌ها رخ نخواهد داد چون میزان برداشت این مواد سفیدکننده‌ از دندا‌ن‌ها برگشت‌پذیر است و معادل همان مقداری است که هنگام مصرف نوشابه از سطح دندان‌ها برداشت می‌شود. امکان اینکه طی دوره درمان، دندان‌ها حساس شوند وجود دارد اما این مساله طبیعی است و می‌توان با استفاده از خمیردندان ضدحساسیت آن را برطرف کرد.

موادسفیدکننده دندان عمدتا 2 نوع هستند. یک نوع که در مطب و توسط دندان‌پزشک باید استفاده شود و نوع دیگر که در منزل قابل‌استفاده است. تفاوت عمده این 2 نوع در این است که گروه اول قوی‌تر است و مدت زمان کمتری باید روی دندان بماند، اما از لحاظ کارایی این دو نوع تفاوت چندانی باهم ندارند. اگر به هر دلیلی دچار تغییر رنگ‌ دندان شده اید از جمله تغییر رنگ بر اثر ضربه به دندان‌ها، تیره شدن دندان‌ها بر اثر افزایش سن و تیره شدن دندان بر اثر درمان ریشه و... می‌توانید بلیچینگ کنید.

لاغرها کمتر به این بیماری مبتلا می شوند

بر اساس مطالعه ای که در مجله پریودونتولوژی امریکا به چاپ رسیده است، در افرادی که وزن متعادلی دارند و از تناسب اندام برخوردارند، میزان شیوع التهاب شدید لثه کمتر از سایر افراد است.

برای انجام این تحقیق، BMI یا شاخص توده بدن و درصد چربی بدن به عنوان معیار کنترل وزن و همچنین حداکثر اکسیژن مصرفی به عنوان معیار فعالیت فیزیکی مورد بررسی قرار گرفت. سپس این نتایج با نتایج حاصل از معاینه لثه و دندان ها مقایسه گردید. نتایج نشان داد در افرادی که کمترین میزان شاخص توده بدن و بیشترین معیار تناسب اندام را دارا بودند، احتمال التهاب شدید لثه به طور قابل توجهی پایین تر است.

بیماری لثه یک بیماری التهابی مزمن است که استخوان و بافت های حمایت کننده اطراف دندان ها را تحت تاثیر قرار می دهد. بیماری لثه یکی از دلایل عمده در از دست دادن دندان ها در میان بزرگسالان به شمار رفته و با سایر بیماری ها از جمله بیماری های قلبی، دیابت و آرتریت روماتوئید درارتباط است.

رییس آکادمی پریودونتولوژی امریکا معتقد است: ارتباط بین تناسب اندام، سلامت لثه و سلامت عمومی بدن، هشداری برای مردم است تا وزن خود را در محدوده طبیعی حفظ کرده و به میزان کافی ورزش و فعالیت بدنی داشته باشند. کنترل وزن و فعالیت بدنی هر دو در ارتقای سلامت عمومی بدن نقش دارند، علاوه بر این، مطالعات اخیر نشان داده اند که تناسب اندام، خطر بیماری های لثه را کاهش می دهد. وی همچنین توصیه می کند برای مراقبت از لثه و دندان ها، استفاده روزانه از مسواک و خمیر دندان و همچنین مراجعه منظم به دندانپزشک و پریودونتیست (دندانپزشک متخصص در زمینه تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماری های لثه) ضروریست.

چه دندانی باید عصب کشی شود؟

دکتر علی مرسلی، متخصص درمان ریشه دندان نوشت: درمان کانال ریشه که در اصطلاح عام عصب‌کشی نامیده می‌شود، به وسیله دندان‌پزشک روی کانال‌های ریشه که داخل دندان‌های طبیعی قرار دارند، انجام می‌شود. سوالی که همیشه بیماران از ما می‌پرسند، این است که چه زمانی عصب‌کشی برای دندان‌ها لازم می‌شود؟ آیا هر دندانی که درد می‌کند باید عصب‌کشی شود؟ آیا ممکن است دندانی که درد ندارد عصب‌کشی نیاز داشته باشد؟ در این مطلب، پاسخ این پرسش‌ها را خواهید گرفت.

1. دندان‌درد معیار تشخیصی مهمی برای انتخاب درمان عصب‌کشی است ولی تنها عامل نیست. همه انواع دردهایی که در دهانتان احساس می‌کنید، باعث عصب‌کشی نمی‌شوند. کیفیت درد، مدت درد، محل درد و علل شروع و ادامه درد عواملی هستند که دندان‌پزشک براساس آنها، علت درد را تشخیص می‌دهد و برای آن درمان لازم را در نظر می‌گیرد بنابراین در پاسخ به تک‌تک سوالات در مورد جنبه‌های مختلف درد، سعی کنید خوب فکر کنید و دقیق جواب دهید.

2. ممکن است دندان درد نداشته باشد اما با معاینات و آزمایشی که دندان‌پزشک انجام می‌دهد، به این نتیجه برسد که دندان به درمان کانال ریشه (عصب‌کشی) نیاز دارد. بیشتر دندان‌هایی که به تست‌های حرارتی یا الکتریکی که دندان‌پزشک انجام می‌دهد، پاسخ نمی‌دهند، چنین شرایطی دارند.

3. گاهی بیماران محل درد را در دندان‌های خود حس می‌کنند اما بعضی از این دردها ممکن است شبیه دردهای دندانی باشند یا دردهای دندانی را تقلید کنند. سینوزیت در دندان‌های فک بالا ممکن است به صورت درد احساس شود. حتی در ابتلا به سینوزیت ممکن است در فشار و ضربه به دندان‌ها درد احساس شود. سردردهای میگرنی هم ممکن است به‌صورت دندان‌درد احساس شوند در حالی که دندان‌ها سالم‌اند و نیاز به عصب‌کشی ندارند.

4. مواردی از دردهای دندانی هم وجود دارد که دردها علت دندانی دارند ولی درمان مورد نیاز آنها عصب‌کشی نیست. مثلا حساسیت دندانی شیوع زیادی بین افراد دارد. در افراد دچار حساسیت دندانی، با تغییرات دمایی (مثل خوردن مواد خوراکی سرد) دندان‌ها به‌خصوص دندان‌های قدامی، بیشتر در ناحیه طوق دچار درد کوتاه و ناگهانی می‌شوند. حساسیت دندانی معمولا به عصب‌کشی نیاز ندارد و با درمان‌هایی مانند استفاده از خمیردندان‌های ضدحساسیت یا با کاربرد موادی که ممکن است دندان‌پزشک استفاده کند، درمان می‌شود. امروزه کاربرد لیزر هم برای درمان حساسیت‌های دندانی مطرح شده است.

5. گاهی هم درد به دلیل گیرغذایی و مشکلات پرکردگی‌های قبلی یا روکش‌های قبلی ایجاد می‌شود و درمان این دردها هم با رفع این مشکلات (و نه عصب‌کشی) صورت می‌گیرد.

6. درمان کانال ریشه (عصب‌کشی) گاهی به دلایل غیر عصب‌کشی هم ممکن است انجام شود. مثلا دندان‌پزشک یک دندان زنده سالم را به دلیل اینکه پایه روکش چند واحدی طویل صورت می‌گیرد و احتمال بروز مشکلات کانال ریشه در آینده برای آن خیلی بالاست، عصب‌کشی می‌کند.

کدام دندان؟ کدام درد؟
معمولا دردهای خود به خود دندان با تحریک‌های حرارتی (سرما و گرما) که ممتد باشند و دردهایی که شب‌ها شروع می‌شوند منشاء دندانی دارند. دندان‌پزشک با معاینه دهان و رادیوگرافی می‌تواند این موارد نیاز به عصب‌کشی را حتی اگر علامتی نداشته باشند، تشخیص دهد. به‌طورکلی تشخیص نیاز به عصب‌کشی برای یک دندان به وسیله دندان‌پزشک و بر پایه توصیف‌های بیمار از شکایت اصلی خود (که معمولا درد است) انجام می‌شود ولی دندان‌پزشک برای تشخیص دقیق‌تر ممکن است تست‌های تکمیلی روی دندان‌ها انجام دهد و از دندان‌ها رادیوگرافی اشعه ایکس تهیه کند. مجموع این داده‌ها برای تشخیص و پیش‌بینی اینکه آیا دندان به درمان کانال‌های ریشه (عصب‌کشی) نیاز دارد یا نه استفاده می‌شود.

این ماده مغذی محافظ لثه است

بیماری های لثه به ویژه التهاب بافت های اطراف دندان ها در بیش از نیمی از بزرگسالان مشاهده می شود. این بیماری خطر سکته و سایر مشکلات قلبی را افزایش می دهد.

محققان استرالیایی اثر مکمل های روغن ماهی را به عنوان یک درمان کمکی در بیماری های لثه مورد بررسی قرار دادند. نتایج این مطالعه نشان داد که  مصرف روغن ماهی موجب بهبود علایم بالینی بیماران مبتلا به التهاب لثه می شود. محققان توصیه می کنند که برای برخورداری از اثرات سودمند اسیدهای چرب امگا- 3 از جمله سلامت قلب و عروق، سلامت روان و همچنین کمک به درمان بیماری های لثه از ماهی های چرب در رژیم غذایی خود استفاده کنید.

امگا- 3 مورد نیاز بدن از طریق مصرف ماهی های چرب  (مانند سالمون و قزل آلا) دو بار در هفته تامین می شود. در صورتی که ماهی نمی خورید می توانید تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه از مکمل های روغن ماهی استفاده کنید. 

امگا- 3 در دوزهای بسیار بالا و بیش از نیاز روزانه ممکن است موجب تاخیر در زمان انعقاد خون و گاهی نیز احساس ناراحتی در معده شود. افرادی که از داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین و وارفارین استفاده می کنند و یا جراحی دارند، بهتر است قبل از مصرف مکمل های روغن ماهی با پزشک مشورت کنند.

بهترین سن ارتودنسی را می دانید؟

از لحاظ رتبه‌بندی، ارتودنسی دومین رشته تخصصی علوم پزشکی است و در رشته دندان‌پزشکی اولین رشته تخصصی محسوب می‌شود. سالانه نوجوانان زیادی برای این درمان به مطب دندان‌پزشکان مراجعه می‌کنند اما بزرگسالان هم می‌توانند از این روش درمانی بهره‌مند شوند.

دکتر سید مهدی ‌هاشمی، متخصص ارتودنسی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان به این سوالات پاسخ می‌دهند.

آیا ارتودنسی فقط مخصوص کودکان و نوجوانان است؟
امروزه تجهیزات مورد استفاده در تکنیک‌های ارتودنسی، بسیار کوچک و نامحسوس شده‌اند. براکت‌های فلزی، براکت‌های سرامیکی رنگ دندان و براکت‌هایی که از سمت زبان به دندان متصل می‌شوند مشکلات متعاقب درمان ارتودنسی را برای دندان‌ها به حداقل رسانده‌اند. نامحسوس شدن ابزار و نتایج بهترو مشکلات کمتر سبب شد سن مراجعان ارتودنسی هم افزایش یابد و دیگر فقط کودکان و نوجوانان به عنوان تنها گروه درمانی به متخصصان ارتودنسی مراجعه نمی‌کنند و امروزه مراجعان بالای 30 سال هم داریم.

سنین طلایی درمان ارتودنسی چیست؟
به طور کلی بهترین زمان درمان ارتودنسی 12تا 14 سالگی است. این زمانی است که دندان‌های دائمی رویش پیدا کرده‌اند و دیگر دندان‌های شیری در دهان وجود ندارند. در این سنین می‌توان از رشد طبیعی بدن استفاده کرد زیرا استخوان‌ها آنقدر محکم و سخت نشده‌اند و عموما کار روی دندان‌ها در این سنین بسیار آسان‌تر است. اما محدوده‌های سنی جزئی‌تری هم برای درمان‌های ارتودنسی داریم.

کسی که به سنین میانسالی رسیده هم می‌تواند برای درمان ارتودنسی مراجعه کند؟
اگر مشکل بیمار تنها نامرتب بودن دندان‌هایش باشد و مشکلات فکی و صورتی نداشته باشد، محدودیت سنی برای درمان وجود ندارد البته به شرطی که وضعیت سلامت لثه‌ها و دندان‌هایش مناسب باشد. گاهی فرد تا سنین بالا مثلا 50 سالگی حداقل 20 دندان سالم دارد و لثه‌های وی نیز از سلامتی کافی برخوردار است. این فرد به راحتی می‌تواند درمان ارتودنسی را با هدف ردیف کردن دندان‌ها انجام دهد. البته باید به این نکته هم توجه داشت که هرچه سن بالاتر می‌رود استخوان‌ها هم محکم‌تر می‌شوند، ریشه‌های دندان‌ها شکل می‌گیرند و دندان‌ها در دهان سخت‌تر جابه‌جا می‌شوند و در نتیجه طول درمان بلند مدت‌تر و نتیجه درمان دیرتر حاصل می‌شود. بر عکس در سنین پایین‌تر دندان‌ها به آسانی جابه‌جا می‌شوند، طول درمان کوتاه‌تر است. به علاوه ریشه‌های دندان‌ها هم آسیب کمتری می‌بینند.

جدیدا تنوع براکت‌های ارتودنسی بالا رفته، درباره انواع براکت‌ها توضیح دهید.
با افزایش سن، بیمار نیاز به براکت‌های مخفی‌تری دارد. ابتدا براکت‌های پلاستیکی، سپس کامپوزیتی و امروزه براکت‌های سرامیکی تولید شده‌اند. براکت‌های پلاستیکی و کامپوزیتی به راحتی تغییر شکل می‌دهند و اتصال آنها به دندان نیز ضعیف است. در عین حال این براکت‌ها بعد از مدتی دچار تغییررنگ می‌شوند. براکت‌های سرامیکی به راحتی خرد و شکسته می‌شوند ولی براکت‌های فلزی به دلیل خاصیت چکش‌خواری فلزات تنها تحت اثر نیروهای زیاد تغییر شکل می‌دهند. تکنولوژی سرامیک هنوزبه پای تکنولوژی فلزات نرسیده بنابراین ظرافت براکت‌های فلزی بیشتر از براکت‌های سرامیکی است. در نتیجه به‌رغم اینکه براکت‌های سرامیکی رنگ دندان هستند و کمتر دیده می‌شوند ولی از براکت‌های فلزی بزرگ‌ترند. می‌توان گفت امروزه بهترین نوع براکت‌های سرامیکی آن دسته‌ای هستند که در شیارشان یک لایه فلزهم باشد.

می‌گویند برای افرادی که سن بالاتری دارند از روش ارتودنسی سمت زبان استفاده می‌شود. این روش چه ویژگی‌هایی دارد؟
این روش بیش از 20 سال قدمت دارد که در آن براکت‌ها پشت دندان‌ها قرار می‌گیرند و دیده نمی‌شوند اما به دلیل مشکلات خاص خود چندان فراگیر نشده و به ندرت استفاده می‌شوند. مثلا زبان بین براکت‌ها گیر می‌کند و در نتیجه آسیب خواهد دید. به علاوه بر ساختار سیم‌ها اثر می‌گذارد وسبب تغییر شکل آن خواهد شد که بر مرتب شدن دندان‌ها اثر منفی دارد. دوم اینکه دندان‌های فک پایین درتماس با براکت‌های دندان‌های فک بالا قرار می‌گیرند یا براکت‌ها خیلی نزدیک به لثه قرار می‌گیرند که برای لثه آسیب‌زاست. در عین حال این براکت‌ها بیشتر تحت تاثیر مواد غذایی سخت قرار می‌گیرند و آسیب می‌بینند. سوم اینکه در هر نوبت ملاقات، معاینه و اعمال روش‌های درمانی به دلیل موقعیت این نوع ارتودنسی هم برای بیمار و هم برای متخصص بسیار دشوار است. مشکل چهارم این است که دندان‌ها از طرف زبان کاملا ردیف می‌شوند و از نمای جلو به دلیل تفاوت ضخامت دندان‌ها نامرتب خواهند بود که البته نمای جلویی نیز مهم است! بنابراین باید بعد از اتمام دوره درمان ارتودنسی زبانی، یک دوره ارتودنسی از سمت خارج اجرا شود تا دقت نهایی حاصل شود.

مراقب دندانپزشکان تقلبی باشید!

دکتر سیامک شایان نوشت: شاید باورش مشکل باشد، اما در آخرین سال‌های قرن چهاردهم هجری شمسی و در حالی‌ که آمار جامعه دندان‌پزشکی کشور به ۳۰ ‌هزار نفر نزدیک می‌شود، هنوز هم در گوشه کنار کشور افرادی بدون داشتن مدرک تحصیلی دندان‌پزشک مشغول عرضه خدمات دندان‌پزشکی و درمان بیماران هستند. اگر گمان می‌کنید محدوده فعالیت این عده که می‌توان آن‌ها را دندان‌پزشکان تقلبی نامید، فقط در مناطق دورافتاده و دور از دسترس است، سخت در اشتباه هستید؛ حتی در تهران و بسیاری از شهرهای بزرگ کشور، دندان‌ساز و دندان‌پزشکان تقلبی زیادی، بدون داشتن مجوز کار و صلاحیت علمی، مشغول کار دندان‌پزشکی هستند؛ آن هم در حالی که آمار تعداد دندان‌پزشکان در این شهر‌ها، از حد اشباع گذشته و سرانه دندان‌پزشک به نسبت جمعیت، در آن‌ها به شکل عجیبی کوچک شده است.
یکی از دلایل رونق کار کلاهبرداران در دندان‌پزشکی، گذشته از ضعف دستگاه‌های نظارتی و بهداشتی، وضعیت نابسامان اقتصادی مردم است. دندان‌پزشکی از گران‌ترین خدمات درمانی است و تقریبا هیچ بیمه درمانی‌ای خدمات آن را پوشش نمی‌دهد. به همین دلیل مردم ناچارند برای فرونشاندن درد دندان و رفع مشکلات دهانشان، دست ‌به ‌دامان ارزان‌ترین گزینه ممکن‌شوند. در چنین وضعیتی عده‌ای هم با سوء‌استفاده از شرایط، پس از یادگیری اصول اولیه درمان‌های دندان‌پزشکی، یک مرکز زیرزمینی راه‌اندازی می‌کنند و به شکل نا‌شناس و دور از چشم قانون، خدمات دندان‌پزشکی به مردم نیازمند می‌دهند. نکته جالب اینجاست که‌گاه برخی افراد با وجود تمول و فقط به‌دلیل ناآگاهی، به دام این‌گونه افراد می‌افتند و متحمل خسارت‌های جبران‌ناپذیر مادی و معنوی می‌شوند.

حالا سوال اینجاست؛ مردم برای درمان دندان‌هایشان باید به کجا و چه کسی مراجعه کنند؟ چگونه می‌توانند در دام آدم‌های شیاد و دندان‌پزشکان تقلبی نیفتند؟ آیا می‌توان با حداقل هزینه ممکن خدمات باکیفیت و علمی دندان‌پزشکی دریافت کرد؟ برای پاسخ به این سوال باید با انواع مراکزی که اقدام به عرضه خدمات دندان‌پزشکی می‌کنند، آشنا شوید. این خدمات با توجه به نوع مراکز، کیفیت و قیمت‌های مختلفی که دارند و می‌توانید با توجه به وسع مالی خود به آن‌ها مراجعه کنید.

چه کسانی حق انجام درمان دندان‌پزشکی را دارند؟
در ایران هیچ‌کس جز دارندگان مدرک دندان‌پزشکی، حق دست بردن در دهان مردم و انجام درمان‌های دندان‌پزشکی را ندارد. این قانون تبصره‌هایی دارد، یکی در مورد عده‌ای از دندان‌سازان که از پیش از انقلاب در این حرفه مشغول بوده‌اند و در مقطعی از زمان اجازه انجام قالب‌گیری و ساخت دست‌دندان را کسب کرده‌اند. با گذشت نزدیک به ۳۰ ‌سال از آن زمان احتمالا بیشتر این افراد اکنون بازنشسته شده‌اند. البته هیچ دندان‌سازی اجازه انجام کارهای دندان‌پزشکی را ندارد و فقط اجازه ساخت دست‌دندان از روی قالب‌هایی که دندان‌پزشک از دهان بیماران تهیه می‌کند، به آن‌ها داده شده است. در دو مقطع زمانی، یکی اواسط دهه ۶۰ و یکی اوایل دهه ۹۰، وزارت بهداشت تربیت نیروهای حد واسط دندان‌پزشکی را آغاز کرد. این افراد که به «بهداشتکار دهان» یا «کاردان بهداشت دهان» معروف‌اند، با گذراندن واحدهای محدود آموزشی، اجازه یافتند کارهای اولیه دندان‌پزشکی نظیر جرم‌گیری و فلورایدتراپی را انجام دهند، اما همچنان حق انجام درمان‌های پیچیده دندان‌پزشکی را ندارند.

چگونه دندان‌پزشک تقلبی را بشناسیم؟
اگر پای درد دل افرادی که نادانسته سراغ دندان‌پزشکان تقلبی یا دندان‌سازان رفته‌اند و دچار عوارض جبران‌ناپذیر در دهان و دندان خود شده‌اند بنشینید، دلیل مراجعه خود را ناآگاهی از دندان‌پزشک نبودن درمانگر و توصیه دوستان و آشنایان بیان می‌کنند. اگر شما می‌خواهید در چنین دامی گرفتار نشوید، هنگام مراجعه به یک مرکز دندان‌پزشکی به نکته‌های زیر توجه کنید:

مطب دندان‌پزشکی باید تابلو داشته و روی تابلو باید پیشوند «دکتر» پیش از نام فرد و عبارت «دندان‌پزشک» یا «جراح- دندان‌پزشک» زیر نام او قید شده باشد. دندان‌پزشکان موظف‌اند مدرک دکترای خود را که در آن نام پزشک، شماره نظام‌پزشکی و عبارت دندان‌پزشک وجود دارد، در بخشی از مطب که قابل دید باشد، نصب کنند. دندان‌پزشکان سربرگ و مهر با شماره نظام‌پزشکی دارند. این شماره عددی ۵ یا ۶ رقمی است که از طرف سازمان نظام‌پزشکی به تمام پزشکان و دندان‌پزشکان داده می‌شود و شناسه اختصاصی آن پزشک است. اگر این موارد را در یک مرکز دندان‌پزشکی مشاهده نکردید، حتی اگر درمانگر روپوش سفید پوشیده بود و همه او را «دکتر» خطاب کردند، به او اعتماد نکنید.

مراکز مجاز عرضه‌کننده خدمات دندان‌پزشکی عبارتند از:

• مراکز بهداشت و درمانی وزارت بهداشت و رفاه: در بسیاری از شهر‌ها مراکز بهداشتی‌ای وجود دارند که زیر نظر وزارت بهداشت یا رفاه و تامین اجتماعی به عرضه خدمات بهداشتی و درمانی می‌پردازند. اگرچه این مراکز خدمات خود را به تمام افراد عرضه می‌کنند، اما تسهیلات و امتیازهای خاصی برای گروه‌های هدف در نظر می‌گیرند. این گروه‌ها عبارتند از: مادران باردار، مادران شیرده، کودکان و نوجوانان که خدمات دندان‌پزشکی برای این افراد با پایین‌ترین تعرفه ممکن انجام می‌شود. خدمات این مراکز معمولا در حد درمان‌های ساده و پیشگیرانه مانند جرمگیری، ترمیم و کشیدن دندان شیری است. یکی از مشهور‌ترین این مراکز در تهران «بیمارستان میلاد» است.

• دانشکده دندان‌پزشکی: هم‌اکنون در بیش از ۲۰ شهر بزرگ کشور، دانشکده‌های دندان‌پزشکی وجود دارد. در این مراکز، دانشجویان عمومی و تخصصی آموزش‌های لازم را می‌بینند و زیر نظر استادان خود با کار روی بیماران، به تجربه‌ و مهارت‌های خود می‌افزایند. اگر برای درمان دندان‌های خود به هیچ‌وجه نمی‌توانید هزینه‌ای بپردازید، مراجعه به این مراکز را به شما پیشنهاد می‌دهیم، اگر چه بهره‌مندی از خدمات تقریبا رایگان دانشکده‌های دندان‌پزشکی، به صرف وقت و حوصله فراوان نیاز دارد، حتی ممکن است برای یک کار ساده دندان‌پزشکی، مجبور شوید چند روز یا هفته در انتظار بمانید. نکته دیگر اینکه خدمات دندان‌پزشکی در این مراکز را دانشجویان تحت آموزش برای شما انجام دهند، پس‌‌ همان اول باید احتمال بروز خطا و ناموفق بودن در این درمان‌ها را به جان بخرید. در شهر تهران ۴ دانشکده دندان‌پزشکی «شهید بهشتی» (ولنجک)، «تهران» (کارگر شمالی)، «آزاد تهران» (پاسداران) و «شاهد» (انقلاب) پذیرای بیماران در شیفت صبح هستند.

• کلینیک ویژه دانشکده‌های دندان‌پزشکی: معمولا در تمام دانشکده‌های دندان‌پزشکی کشور، مراکزی وجود دارد که استادان و دانشجویان تخصصی در شیفت عصر در آن‌ها به فعالیت دندان‌پزشکی مشغول هستند. ویژگی این مراکز آن است که درمان‌های دندان‌پزشکی را استادان و متخصصان دندان‌پزشکی انجام می‌دهند، اما تعرفه خدمات بسیار پایین‌تر از تعرفه‌ای است که در مطب‌های خصوصی باید بپردازید. تنها نکته منفی، وقت‌های نسبتا طولانی و شلوغی نسبی این مراکز است.

• کلینیک و مراکز و سازمان‌های دولتی و غیردولتی: بسیاری از مراکز دولتی نظیر آموزش و پرورش، بانک‌ها، وزارتخانه‌ها و شهرداری‌ها کلینیک‌های پزشکی دارند. اگرچه این مراکز در گذشته با هدف عرضه خدمات پزشکی به کارمندان خود سازمان تاسیس شده‌اند، اما در حال حاضر بیشتر آن‌ها به شکل مزایده به بخش خصوصی واگذار شده‌اند و پذیرای عموم مردم هم هستند. با توجه به نظارتی که روی کیفیت و نرخ خدمات انجام می‌شود، می‌توان از این مراکز نیز به عنوان یک گزینه مناسب برای دریافت خدمات دندان‌پزشکی نام برد.

• درمانگاه‌های خیریه: در بیشتر شهرهای کشور مراکز درمانی‌ای با عنوان درمانگاه‌ خیریه وجود دارد. بسیاری از این مراکز، علاوه بر خدمات پزشکی معمول و تخصصی، خدمات دندان‌پزشکی را نیز عرضه می‌شود. اگرچه این خدمات رایگان نیستند، اما تعرفه آن‌ها اختلاف قیمت فاحشی با نرخ واقعی درمان‌های دندان‌پزشکی دارد. به همین دلیل هم ممکن است کیفیت خدمات با سایر مراکز متفاوت باشد. هر چند این قابل‌ به تمام مراکز خیریه قابل تعمیم نیست و در برخی مراکز خدمات با کیفیت بسیار قابل‌قبولی به مردم عرضه می‌شود.

• درمانگاه (کلینیک)‌های تخصصی و غیرتخصصی: در سطح تمام شهرهای کشور، مراکزی با نام کلینیک یا درمانگاه‌های دندان‌پزشکی فعالیت می‌کنند که کیفیت و قیمت خدمات دندان‌پزشکی عرضه شده به‌وسیله این مراکز، با توجه به موقعیت درمانگاه، بسیار متفاوت است. در حالی که برخی از این درمانگاه‌ها خدمات ساده و ارزان‌قیمتی به مراجعه‌کنندگان خود می‌دهند. در برخی دیگر خدمات پیشرفته و تخصصی عرضه می‌شود که نمونه آن را در کمتر مرکز درمانی می‌توان یافت. نرخ خدمات در این مراکز نوسان بسیار زیادی دارد،‌گاه تا حد یک درمانگاه خیریه پایین است و‌گاه از تعرفه‌های یک مطب شخصی بیشتر می‌شود.

• مطب‌های دندان‌پزشکی: این‌گونه نیست که مطب‌های دندان‌پزشکی همیشه بهترین و گران‌ترین خدمات دندان‌پزشکی را به بیمار ارائه بدهند. تعرفه‌های دندان‌پزشکی در مطب نوسان زیادی دارند و از یک مطب تا مطب دیگر بسیار متفاوت است. به همین ترتیب کیفیت خدمات دندان‌پزشکی نیز به شخص دندان‌پزشک بستگی دارد، اما نکته این است که معمولا دندان‌پزشکان تمام تلاش خود را برای جلب رضایت بیمار به کار می‌گیرند.

ارتودنسی نامرئی هم داریم؟

براکت‌ها همان نگین‌های فلزی روی دندان‌های شما حین ارتودنسی هستند. براکت‌ها در واقع وسیله انتقال نیروی ارتودنسی به دندان هستند که شکل‌ها و انواع مختلفی داشته و کاربردهای متفاوتی دارند. اگر از نظر جنس بخواهیم آنها را تقسیم‌بندی کنیم، براکت‌ها به دو نوع کلی (فلزی و هم‌رنگ دندان) تقسیم می‌شوند. براکت‌های فلزی دارای سیستم‌های مختلفی هستند که بر اساس هدف درمانی خاص می‌توان از آنها استفاده کرد. گرچه کارکردن با برخی از این براکت‌ها برای ارتودنتیست راحت‌تر است اما برخی دیگر نیاز به کاربردهای کلینیکی بیشتری دارند و زمان بیشتری از ارتودنتیست می‌‌گیرند. براکت‌هایی که امروزه بیشتر استفاده می‌شوند، براکت‌هایی هستند که کاربرد آنها برای ارتودنتیست راحت‌تر شده است. اگر بخواهیم آنها را تشبیه کنیم، براکت‌های قدیمی‌تر مانند ماشین‌های قدیمی دنده‌ای بوده اما براکت‌های جدید‌تر مانند اتومبیل‌های اتومات عمل می‌کنند. براکت‌های رنگ دندان هم همانند انواع فلزی یک مدل قدیمی و مدل جدید دارند، یعنی همانند ماشین اتومات عمل می‌کنند. غیر از این کاربرد، نحوه وصل‌های سیم‌های ارتودنسی هم مختلف است. بعضی از آنها با روکش‌های رنگی، سیم به آنها وصل می‌شود اما بعضی دیگر سیستمی در خود دارند که به اصطلاح خود وصل‌شونده هستند. براکت‌های هم‌رنگ دندان، خود به سه نوع تقسیم می‌شوند: براکت‌های پلاستیکی، کامپوزیتی و سرامیکی. براکت‌های سرامیکی گران‌تر بوده و هزینه بیشتری دارد اما مزیت این براکت‌ها این است که چون رنگ دندان هستند کمتر دیده می‌شوند. براکت‌های رنگ دندان برای زیبایی کاربرد بیشتری دارند.

شجره‌نامه براکت

وقتی تمایل افراد برای انجام ارتودنسی از سنین کودکی به بزرگسالی ادامه پیدا کرد، استفاده از این وسایل بیشتر رایج شد. به دلیل نصب این براکت‌ها، سیم‌های آنها و طول درمان، بزرگ‌تر‌ها و بالغان برای رفع مشکل و درمان ارتودنسی مراجعه نمی‌‌کردند ولی با پیشرفت‌های حاصله و توجه جامعه به امر زیبایی دندان و مرتب بودن آنها به موضوع ارزش بیشتری داده شد، بنابراین مراجعه برای ارتودنسی از سنین پایین به بزرگسالی رسید و تعداد مراجعه بیشتر شد. همچنین با خود نیاز‌های دیگری آورد و باعث شد که به سمتی برویم که ارتودنسی و براکت‌ها دیده نشود. این سبب ابداع براکت‌های رنگ دندان شد.

خوبی‌ها و بدی‌های براکت‌ها

براکت‌های پلاستیکی و کامپوزیتی خیلی راحت تغییر شکل می‌دهند اما وقتی لازم است اینها محکم باشند و تغییر شکل ندهند، باید فکر دیگری کرد. براکت‌های کامپوزیتی به راحتی تغییر شکل می‌دهند. این عیب در مقابل انواع سرامیکی مطرح می‌شود. از طرفی بعد از مدتی این براکت‌ها رنگ می‌گیرند، در حالی که براکت‌های سرامیکی رنگ نمی‌‌گیرند. ولی عیبی که براکت‌های سرامیکی نسبت به دو نوع دیگر دارد، گران بودن آنها است. از طرفی چون سرامیک حالت شکنندگی دارد، نمی‌‌تواند برخی نیروها را تحمل کند و خرد می‌شود. اما وقتی نیروی زیادی به براکت‌های کامپوزیتی و پلاستیکی وارد می‌شود، تغییر شکل می‌دهند و خرد نمی‌‌شوند. عیب دیگر در حرکات و جابه‌جایی است. در نقاط بسیار ریز بحث اصطکاک مطرح می‌شود. اصطکاک سیم‌ها با سرامیک هم نسبت به حالت‌های دیگر بیشتر است. برای کاهش این اصطکاک، در شیارهای موجود در براکت لایه فلزی عبور داده می‌شود که از این اصطکاک جلوگیری شود ولی برای رفع خاصیت شکنندگی آن هنوز اقدامی انجام نشده است.

فلزی یا سرامیکی؟ مساله این است!

بهترین نوع براکت دندانی، سرامیکی است. براکت‌های فلزی نسب به نوع بی‌رنگ و سرامیکی درشت‌تر و ضخیم‌تر و حجیم‌تر هستند. اما براکت‌های فلزی خیلی راحت نیرو را تحمل می‌کنند و این به دلیل خاصیت فلزی بودن و چکش‌خواری آنها است.اما سرامیکی‌ها قدرت تحمل زیادی نداشته و می‌شکنند. هزینه‌های سرامیکی هم نسبت به فلزی بیشتر است. از طرفی براکت‌های فلزی دیده می‌شوند اما براکت‌های سرامیکی کمتر دیده می‌‌شوند و از نظر زیبایی بهترند، مخصوصا اگر روکش‌های بدون رنگ برای نصب‌شان استفاده شود. روکش‌هایی که روی دندان می‌افتد چند روزی پس از قرار دادن آنها و به دلیل مواد غذایی زرد رنگ می‌شود ولی در هر صورت براکت‌های سرامیکی دید کمتری دارند.

در انتخاب براکت‌ها دقت کنید

نکته‌ای که باید توجه شود این است که براکت‌های سرامیکی از جنس مینای دندان سخت است و در تماس با مینای دندان آن چیزی که از بین می‌رود یا ساییده می‌شود براکت سرامیکی نیست و مینای دندان است. ولی فلزات نسبت به مینای دندان سختی کمتری دارند. در تماس فلز با مینای دندان این براکت است که از بین می‌رود. وقتی دندان‌ها روی هم قرار می‌گیرند معمولا دندان‌های بالا روی فک پایین را می‌پوشانند. به این ترتیب دندان‌های بالا در تماس با براکت‌های دندان‌های پایین قرار می‌گیرند. حالا اگر براکت‌های فک پایین از نوع سرامیکی باشند دندان‌های فک بالا آسیب می‌بینند، یعنی دندانی که با براکت در تماس قرار گیرد، ممکن است تحت اصطکاک کمی آسیب ببیند. اگر مراجع ما خیلی اصرار نداشته باشد توصیه می‌کنیم که براکت سرامیکی برای دندان پایین استفاده نکند ولی اگر این براکت را انتخاب کرد باید از این نکته آگاهی داشته باشد، پس اگر قرار است از براکت برای دندان پایین استفاده شود، بهتر است که از براکت سرامیکی نباشد و از نوع کامپوزیت استفاده شود.

ارتودنسی نامرئی

اینویزیلاین اصلا براکت ندارد و به معنی ردیف کردن نامریی دندان است. این با براکت‌های رنگ دندان فرق می‌کند. براکت‌های رنگ دندان همه کارهایی که سیستم ثابت ارتودنسی می‌تواند در درمان انجام دهد و جامع ترین و کامل‌ترین درمان است،‌ انجام می‌‌دهد اما اینویزیلاین یک نوع درمان متحرک ارتودنسی است و مانند ناخن مصنوعی بی رنگ اما متصل به هم برای همه دندان‌ها استفاده می‌شود. این نوع درمان با قالب گیری از دندان‌ها و همچنین طراحی روی آنها انجام شده و سپس روی دندان سوار می‌شود و لازم است که فرد مراجعات متعدد داشته باشد. این نوع درمان براکت نیست و محدودیت‌های درمان ارتودنسی را با خود به همراه دارد. در موارد خیلی خفیف که نیاز به ارتودنسی باشد، مثلا مختصری دندان جابه‌جا شده باشد و برای جابه‌جایی هم فضا به اندازه کافی باشد و نیاز به کشیدن دندان و جراحی فک نباشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما اگر لازم به کشیدن دندان باشد یا جراحی فک نیاز باشد، درمان جامعی نیست و در موارد کمی کاربرد دارد و اگر لازم باشد باید انجام شود. در عین حال چون حجم دارد و مقداری از دندان‌های بالا را می‌گیرد، معمولا در صحبت کردن اختلال ایجاد می‌کند. لازم است که موقع غذا بیرون آورده شود، چرا که جویدن را با مشکل مواجه می‌کند. فرد وقتی دندان بالا و پایین را روی هم می‌گذارد، حس می‌کند که فک باز می‌ماند و احساس خستگی در عضلات ایجاد می‌کند. برای فردی که واقعا به هیچ وجه نمی‌ توان از براکت‌ها برای او استفاده کرد و مشکل او بسیار خفیف است و نیاز به کشیدن دندان نیست، می‌توان از این روش استفاده کرد. موارد کاربرد این درمان تنها 2 درصد است.

ویتامینی بر علیه پوسیدگی دندان

در یک مطالعه مروری که در سال 2012 در دانشگاه واشنگتن انجام شد، مشخص گردید که ویتامین D به پیشگیری از پوسیدگی دندان کمک می کند.

این تحقیق که مشتمل بر مرور 24 مطالعه بالینی از دهه 1920 تا دهه 1980 و بررسی 3000 کودک با میانگین سنی 10 سال در کشورهای مختلف (امریکا، انگلیس،، کانادا، نیوزلند، سوئد و اتریش) بود، نشان داد که ویتامین D خطر پوسیدگی دندان را 50 درصد کاهش می دهد. در واقع مشخص شد در کودکانی که دچار کمبود ویتامین D هستند، رشد دندان ها کم و با تاخیر انجام می شود واین کودکان در معرض خطر پوسیدگی دندان قرار دارند.

میزان ویتامین D بدن در بسیاری از جوامع پایین است، در نتیجه پوسیدگی دندان در کودکان و نوجوانان این مناطق رو به افزایش می باشد. متخصصان معتقدند که دریافت ویتامین D کافی به ویژه در دوران بارداری باید مورد تاکید قرار گیرد زیرا این ویتامین در حفظ سلامت و تجمع املاح معدنی در استخوان ها و دندان ها نقش حیاتی ایفا می کند.

عصب‌کشی واقعا سرطان زاست؟!

قرن‌ها انسان‌ها در دوره‌های تاریک جهالت زیسته بودند. از ابتدای پیدایش گونه انسان تا زمان انقلاب صنعتی، دانش بشر پیشرفت چندانی نکرده بود ولی در چند قرن اخیر انسان دریافت که باید «علمی» بیندیشد و خرافات و باور‌های غلط و اثبات‌نشده را کنار بگذارد. به حدس‌ها و تصورهایش اعتماد نکند و همه ایده‌ها را از مسیر علم بیازماید. تاریخ دانش پزشکی هم از این قضیه مستثنی نیست. پاستور با یک آزمایش علمی نشان داد مگس‌ها از گوشت گندیده به وجود نمی‌آیند و دانشمندان دیگری ثابت کردند عامل بسیاری از بیماری‌ها میکروب‌ها هستند؛ نه اجنه، چشم زخم، هوا، آب، خاک یا نفرین!

دندان‌پزشکی هم ابتدای پیدایش از خرافات و شبه‌علم مبرا نبود. زمانی در دندان‌پزشکی رویکرد کشیدن دندان به جای درمان نگهداری دندان باب شد با این فرض که از پخش عفونت جلوگیری یا درد‌های مزمن و با علت نامشخص درمان شود. این دیدگاه هیچ پایه علمی نداشت و در زمانی که حتی درمان‌های جایگزین دندان از دست رفته بسیار محدود بود، زیان‌های جبران‌ناپذیری به سلامت دهان و دندان بیماران وارد کرد. الان در عصر اینترنت، عصر ماهواره و نانوتکنولوژی، با رواج شایعه‌های جدیدی مواجه هستیم که پایه علمی ندارد و بی‌پایه و بدون اینکه مستندی برای آنها ارائه شود، در مقیاس وسیع منتشر می‌شوند. یکی از شایعات جدید در مورد درمان ریشه (عصب‌کشی) است که در رسانه‌ها و سایت‌های زرد خارجی منتشر شده و احتمالا به زودی به کشور ما هم خواهد رسید. این شایعه که مثل خیلی از شایعه‌های بی‌اساس خبر از کشف «جدید» می‌دهد، این‌طور القا می‌کند که عصب‌کشی (همان درمان کانال ریشه) باعث سرطان می‌شود چون موادی در آن به کار می‌رود که سرطانزاست.

واضح است که این شایعات هیچ مبنایی ندارد. درمان کانال ریشه سالیان زیادی است که انجام می‌گیرد. درواقع درمان ریشه یکی از قدیمی‌ترین درمان‌های دندان‌پزشکی است و بی‌خطر بودن آن ده‌ها سال است که به اثبات رسیده. ابداع درمان کانال ریشه به روش مدرن ده‌ها سال قبل از درمان ایمپلنت و درمان‌های جدید ترمیمی و پروتزی است و تمام جوانب آن سنجیده شده و خطرهای احتمالی آن سال‌های قبل باید روشن می‌شد. برای اینکه مواد دندان‌پزشکی بتوانند وارد بازار شوند سختگیری‌های زیادی در موردشان وجود دارد و از تمام جنبه‌های بیولوژیک و سمیت‌زایی بررسی می‌شوند. به نظر می‌رسد شایعاتی که علیه درمان‌های کلاسیک و سودمند دندان‌پزشکی منتشر می‌شود، بیشتر جنبه رپورتاژ آگهی و تبلیغ با روشی غیراخلاقی در مورد دندان‌پزشکی تجارت‌گونه‌ای با اصطلاح «دندان‌پزشکی بیولوژیک» دارد که عده‌ای سودجو درصدد تبلیغ آن و جا زدن آن به‌عنوان «دندان‌پزشکی» استاندارد هستند. البته جزئیات و روش این دندان‌پزشکان در هیچ مقاله یا روش علمی‌ای تایید نشده است. دندان‌پزشکانی که با روش holistic dentistry یا بیولوژیک یا به اصطلاح آلترناتیو طبابت می‌کنند، در واقع کلاهبرداران عصر جدیدند که اطلاعات موهومی را به بهای بالا به مراجعان دندان‌پزشکی می‌فروشند بدون اینکه بتوانند خدمتی واقعی به آنها ارائه دهند. این گروه ادعا می‌کنند درمان ریشه (عصب‌کشی)، عفونت را حبس و در سراسر بدن پخش می‌کند ولی جایگزینی برای درمان ریشه ارائه نمی‌دهند. جایگزین درمان ریشه فقط کشیدن دندان است و این تفکر غیر از افزایش بی‌دندانی در جوامع نتیجه دیگری ندارد.

توجه کنید که درمان ریشه یک درمان بسیار رایج و قدیمی است. تاریخچه درمان ریشه حتی به زمان زکریای رازی برمی‌گردد. دکتر گودیس در آغاز کتاب «دنتال پالپ» خود که یکی از منابع معتبر دندان‌پزشکی است، به نام زکریای رازی و نحوه استفاده او از یک نوع درمان ریشه برای معالجه دندان درد بیماران اشاره می‌کند. میلیون‌ها نفر هر سال درمان ریشه انجام می‌دهند. در عین حال در سراسر جهان تعداد بسیاری هم بنابر دلایل مختلف به سرطان مبتلا می‌شوند. چه بسیار افرادی که بدون اینکه حتی یک بار به دندان‌پزشک مراجعه کنند، سرطان می‌گیرند و این دو از نظر علمی هیچ ارتباط علت و معلولی با هم ندارند. ارتباط دادن درمان دندان‌پزشکی و سرطان بسیار غیرمنطقی است چون بیشتر افراد جامعه به درمان دندان‌پزشکی نیاز پیدا می‌کنند. درست مثل اینکه بگوییم کسانی که تلویزیون می‌بینند، سرطان می‌گیرند و بعد آمار بگیریم و نتیجه بگیریم صددرصد کسانی که سرطان گرفته‌اند، تلویزیون تماشا می‌کرده‌اند!

همه انسان‌ها در عصر مدرن به مراقبت‌ها و درمان‌های دندان‌پزشکی نیاز دارند. این مراقبت‌ها و درمان‌ها می‌تواند از چکاپ‌های زمان‌بندی شده تا درمان‌های پیشگیرانه و درمان‌های ساده و پیچیده دندان‌پزشکی را دربربگیرد. همه خدماتی که در دانشکده‌های دندان‌پزشکی سطح بالای دنیا (که خوشبختانه دانشکده‌های کشور ما را هم شامل می‌شود) عرضه می‌شوند، استاندارد و بیولوژیک هستند و باز کردن دکان جدیدی به اسم «دندان‌پزشکی بیولوژیک» با فریب دادن مردم تفاوتی ندارد!

مادران بدانند

پزشکان با تحقیق بر روی نمونه ژنتیکی گروهی از بانوان داوطلب دریافته‌اند بانوانی که میزان استرس شغلی یا تحصیلی بیشتری از زمان تصمیم به بارداری داشته‌اند، فرزندانی به دنیا آورده‌اند که استرس مادر با ورود به زنجیره DNA (ساختار ژنتیکی) آن‌ها به فرزند منتقل شده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهند علت اینکه نوزادان مادران دارای استرس بیشتر گریه می‌کنند و استرس بیشتری دارند نه فقط به دلیل آشفتگی های محیطی بلکه به سبب قرار گرفتن ژن استرس در ساختار ژنتیکی بدن آن‌هاست. از همین رو پزشکان توصیه می‌کنند مادران با انجام روش های مختلف پزشکی و مشاوره با روان‌شناس و برنامه ریزی مناسب برای زندگی و داشتن ورزش و رژیم غذایی مناسب مانع از انتقال این خصلت ژنتیکی به فرزندانشان شوند.

هوش هیجانی فرزندتان را تقویت کنید

هوش هیجانی به معنای شناخت و کنترل عواطف و هیجان های خود است.

دانش آموزی که شاگرد اول است احتمال دارد بهره هوشی بالاتری داشته باشد، اما این به آن معنا نیست که هوش هیجانی او نیز بالا باشد. افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند در روابط بین فردی خود موفق تر عمل می کنند. گام اول برای این که هوش هیجانی را در فرزندانمان و حتی خودمان ارتقا دهیم شناخت هیجانات مختلفی از قبیل خشم، غم، ترس، شادمانی، شرم و... است، سپس باید برای ابراز آنها راه های منطقی پیدا کنیم. از خود بپرسید الان دقیقا چه احساسی دارم؟ آیا رنجیده ام، آیا حسودی ام شده؟ آیا عصبانی ام؟ زمانی که احساس خود را شناسایی کنیم و راهی مناسب برای ابراز آن بیابیم در نهایت به کنترل و ابراز هیجان می رسیم.

برای ارتقای هوش هیجانی فرزندانتان از این مساله آگاه باشید:
از هیجانات کودکان مطلع باشید. هیجانات را به عنوان فرصتی برای ایجاد صمیمیت در نظر بگیرید. با همدلی و صادقانه به احساسات کودکان گوش کنید. به کودکان کمک کنید تا هیجانات خود را به نحو صحیح بیان کنند. با درنظر گرفتن ارزش ها و قوانین جامعه آموزش دهید تا به این موارد دست یابند: شناسایی اهداف، فکر کردن به راه حل های ممکن، ارزیابی راه حل ها، انتخاب راه حل مناسب.

از سوی دیگر از انتقاد های بی رویه و ادای کودکان را درآوردن پرهیز کنید. کودکان را تحسین کرده و آنها را مورد تعریف و تمجید قرار دهید. از برنامه های دستوری چشم پوشی کنید. به کودکان حق انتخاب بدهید و با احترام به خواسته هایشان، آنها را توانمند سازید. در خیال ها و رویاهای کودکان شریک شوید. با کودکان صادق باشید. در انجام امور صبور باشید و راه حل های خود را به کودکان تحمیل نکنید.

بلایی که فیلم های مستهجن بر سر نوجوانان می آورند

دستیابی به تصاویر و فیلم های غیراخلاقی یا همان هرزه نگاری در سنین پایین، یعنی کودکی و نوجوانی، امروزه، آن هم با توجه به فناوری های جدید مانند اینترنت، از مباحث بسیار جدی و نگران کننده است که خانواده ها وسایر اقشار فرهنگی و فرهیخته جوامع، به خصوص متخصصان علوم رفتاری و روانشناسان را به چالش کشیده و نگران ساخته است.

در این مطلب قصد داریم شما را با دلایل هرزه نگاری و پیامدهایی که این پدیده می تواند بر روی کودکان و نوجوانان داشته باشد، آشنا کنیم. در پایان نیز چند راهکار برای والدین خواهیم داشت.

آمارها نشان می دهد افراد دوازده تا هفده ساله از گروه های عمده مراجعه کننده به محصولات حاوی هرزه نگاری هستند. برخی آمارها نیز بیان می دارند متوسط اولین سن مراجعه کننده به محصولات هرزه نگاری یازده سال است، که این سن نیز در حال کاهش است. در واقع این محصولات تبدیل به اولین و ساده ترین مسیر برای دریافت اطلاعات و آموزش جنسی این دامنه سنی شده؛ در حالی که این تصاویر و فیلم ها، از هرگونه آموزش و بیان واقعیت ها و مسائل بهداشتی خالی است و کودکان و نوجوانان را در معرض خطرهای جسمی و روانی قرار می دهد.

برخی از این آسیب ها و خطرات عبارتند از:

شکل گیری عقاید و نگرش های غلط جنسی: محصولات هرزه نگاری، به صورت اغراق آمیز و غیرواقعی رابطه جنسی را نشان می دهند؛ در نتیجه باعث می شوند کودک و نوجوان، که هنوز نگرش و اطلاعاتی نسبت به امور جنسی ندارد، به صورت کامل این عقاید و باورهای غلط را قبول کند و در واقع این تصاویر و محتوا را به عنوان الگوی درست رابطه جنسی بپذیرد. بنابراین در بزرگسالی و در برخورد با واقعیت رابطه جنسی، دچار مشکل خواهد شد.

بلوغ جنسی زودرس: هنگامی که کودک با تصاویر و محرک های مختلف جنسی زودتر از سن مناسب خود برخورد کند، امکان بلوغ جنسی زودرس وجود دارد. این بلوغ جنسی زودرس گرچه برای پسربچه ها خوشایند است، در هر حال می تواند برای هر دو جنس آسیب ها و مشکلات فراوان خاص خود را ایجاد کند، مانند انجام رفتارهای جنسی زودهنگام، بروز هیجانات منفی ناشی از تغییرات بدنی، طرد توسط همسالان، انتظارات بیش از حد اطرافیان و والدین و ...

در معرض خشونت و تجاوز جنسی قرار گرفتن: برخی افراد بزرگسال که دچار انحرافات جنسی هستند، ممکن است از تصاویر و فیلم های محرک جنسی به طرق مختلف استفاده کنند، که هدفشان تحریک و فریب کودکان و نوجوانان است. از سویی تماشای این تصاویر باعث می شود کودک و نوجوان بیشتر در معرض برقراری رابطه جنسی قرار گیرد، که نتیجه آن خشونت و تجاوز جنسی خواهد بود. گزارش ها نیز نشان می دهد متجاوزین جنسی از تصاویر برای تحریک کودکان و همچنین متقاعدسازی و بازداری احساسات آنان استفاده می کنند.

تقلید و انجام رفتارهای جنسی: مشاهده می شود برخی از کودکان و نوجوانان پس از تماشای صحنه ها و فیلم های مستهجن، به تقلید آن اعمال با دوستان و حتی افراد کوچکتر از خود مبادرت ورزیده اند، که خود می تواند زمینه ساز بارداری های ناخواسته، ابتلا به بیماری های جنسی و حتی اعتیاد و وابستگی به رابطه جنسی شود.

ایجاد ترس و سردرگمی از مسائل جنسی: در هرزه نگاری معمولا کودکان و نوجوانان خیلی زودتر از زمان لازم و به طور نابهنگام درباره روابط جنسی اطلاعات کسب می کنند. درحالی که آمادگی لازم برای انجام چنین کاری را ندارند؛ که باعث ایجاد سردرگمی و ترس و حتی حالت تنفر نسبت به مسائل جنسی در زمان کنونی و آینده کودک می شود. حتی مشاهده می شود برخی از کودکان پس از رویارویی با این تصاویر، به شدت حالت های اضطرابی و علائمی مانند کابوس های شبانه، ناخن جویدن و شب ادراری پیدا کرده اند.

دلایل گرایش به هرزه نگاری توسط کودکان و نوجوانان
حال که با برخی از مهمترین آسیب های هرزه نگاری در دوران کودکی و نوجوانی آشنا شدید، بهتر است با دلایل گرایش به محصولات هرزه نگاری در این سنین نیز آشنا شوید. مطالعه و آگاهی نسبت به این دلایل خود می تواند قدمی مۆثر در جهت پیشگیری از هرزه نگاری کودکان و نوجوانان باشد.

کنجکاوی: اصلی ترین دلیل گرایش به هرزه نگاری در سنین پایین، کنجکاوی درباره مسائل جنسی است. در این سن فرد دوست دارد از فرآیند جنسی آگاهی پیدا کند؛ در حالی که بنا به دلایلی، افراد حتی تا سنین هجده سالگی اطلاعات درست و مدونی در مورد مسائل جنسی فرا نمی گیرند و این اطلاعات در حد مسائل دوران بلوغ آن هم توسط معلمان باقی می ماند. در حالی که نوجوان در اوج فشار جنسی است و رویدادهای جنسی را حس می کند، به غیر از دوستان خود به دنبال منابع دیگری می گردد و این منابع اگر فراهم نشود به سراغ محصولات هرزه نگاری خواهد رفت.

برخورد ناگهانی و تصادفی: برخی از کودکان و نوجوانان، اولین بار محصولات هرزه نگاری را به صورت کاملا ناخواسته و اتفاقی مشاهده کرده اند. برای مثال کودکی که با روشن کردن دستگاه های صوتی و تصویری، به ناگاه با تصاویر هرزه نگاری روبرو می شود زیرا والدینش فراموش کردند که CD یا DVD را قبلا از دستگاه خارج کنند یا نوجوانی که در جستجوی اینترنتی خود به صورت تصادفی با یک سایت هرزه نگاری آشنا می شود. این برخوردهای تصادفی و غیرقابل پیش بینی بر کودکان و نوجوانان اثرات متفاوتی می گذارد؛ برخی از آنان حالت شوک و ترس پیدا می کنند و برخی حس کنجکاوی، که باعث می شود دوباره به آن تصاویر مراجعه کنند.

حس خوب بزرگ شدن: تماشای فیلم ها و صحنه های مستهجن و موارد هرزه نگاری به نوجوانان این امکان را می دهد که به خود و دیگران، به خصوص همسالان خودشان، ثابت کنند بزرگ شده اند، زیرا تماشای این نوع تصاویر برای آنها ممنوع است و محتوای شان خاص بزرگسالان است؛ پس از این طریق، پا جای پای بزرگسالان می گذارند. این حس همراه با بیان تجربیات هرزه نگاری توسط نوجوان به همسالان و دوستان خود و اینکه توسط آنان تایید شود، تقویت خواهد شد.

تقلید و فشار همسالان: گاهی دوستان و همسالان، به نوجوان فشار می آورند استفاده از محصولات هرزه نگاری را امتحان کند. این در حالی است که نوجوان از طرفی در معرض اطلاعات هیجان برانگیز دوستان خود قرار می گیرد و بر حس کنجکاوی او افزوده می شود و از طرفی توسط همسالان خود به روش های مختلف تحریک می شود. مثلا اینکه استفاده از محصولات هرزه نگاری را نشان استقلال، بزرگ شدن و هیجان برانگیز توصیف می کنند؛ در نهایت کودک و نوجوان در مقابل تصمیم «عدم استفاده» نمی تواند مقاومت کند. نتایج تحقیقات نیز نشان می دهد عمده راه آشنایی با محصولات هرزه نگاری، از طریق دوستان صورت گرفته است که این یافته تاثیر عمیق گروه دوستان و همسالان را آشنا می کند.

چند توصیه به والدین
در حالی که تصاویر محرک جنسی به روش ها و علل مختلف می تواند بر روی کودکان و نوجوانان تاثیرگذار باشد، باید به شما اطمینان دهم هر کودک و نوجوانی که تصاویر محرک جنسی را نگاه کرد،  لزوما تحت تاثیر آن قرار نمی گیرد و همه کودکان و نوجوانان به یک اندازه دچار آسیب این مقوله نمی شوند؛ زیرا تاثیر هرزه نگاری کاملا تدریجی است و اگر کودک و نوجوان شما تاکنون یک یا چند بار، با تصاویر و فیلم محرک جنسی روبرو شده است، هنوز جای نگرانی شدید نیست و می توانید مداخله ی مناسبی انجام دهید.

با فرزند خود ارتباط برقرار کنید: ارتباطی که همراه با احترام و با توجه به نیازهای نوجوان شما باشد، می تواند سپر محکمی برای جلوگیری از هر آسیب از جمله هرزه نگاری باشد. در زمینه شیوه های ارتباط با نوجوان می توانید از مشاور کمک بگیرید.

با فناوری های جدید آشنا شوید: بسیاری از روش های دسترسی فرزند شما به محصولات هرزه نگاری، فناوری های جدید مانند تلفن همراه، اینترنت و ... است، پس لازم است برای پیشگیری، با این موارد آشنا شوید.

از روش های خشن و محروم سازی استفاده نکنید: اینکه بخواهید وسایل تفریحی فرزندتان را بگیرید یا اینترنت او را قطع کنید، چاره کار نیست؛ زیرا نوجوان احساس حقارت می کند و برای این مسائل هم کنجکاو می شود و هم مقابله جو.

خودتان آموزش دهید: به طور کلی بیشتر پدر و مادرها نگاه خوبی از صحبت کردن درباره مسائل جنسی با کودکان خود ندارند، چه برسد به صحبت کردن درباره هرزه نگاری. والدین باید آگاهی خود را در این زمینه ارتقا ببخشند و تا آنجایی که می توانند به فرزندان خود آموزش های درست را بدهند تا ضمن پیشگیری، اطلاعات صحیح و واقعی به فرزندشان بدهند.

15 راه برای صمیمی شدن با فرزندتان

یکی از معضلات اصلی برای خانواده ها نحوه برخورد و ارتباط برقرار کردن با جوانان و نوجوانان خود می باشد.
اولین و مهمترین مساله این است که پدر و مادر فکر می کنند که برقرار کردن رابطه دوستی با فرزندان مشکل می باشد، در صورتی که اگر پدر و مادر کمی حوصله به خرج دهند و صبوری کنند و با آرامش به حرفهای بچه هایشان گوش دهند مسلما خیلی  از گره هایی که  بایستی با دندان باز شود را با دست باز می کنند. وقتی جوانان احساس امنیت کنند می توانند با پدر و مادر خود صحبت کنند بدون اینکه ترسی از طرد شدن، مورد ضرب و شتم قرار گرفتن، مورد تحقیر قرار گرفتن و مورد مقایسه قرار گرفتن داشته باشند. در این صورت آن جوان یا نوجوان، پدر و مادر خود را محرم اسرار دانسته و ارتباط خوبی بر قرارمی کند. البته این اولین و اساسی ترین  قدم است.

یک مثال واضح این که خود ما چرا با یک دوست راحت صحبت می کنیم ولی با پدر و مادر یا حتی با خواهر و برادر نمی توانیم به راحتی صحبت کنیم؟ چون یک دوست فقط به حرفهای ما گوش می دهد و درنهایت برای این که ما را آرام کند، همدردی می کند و حتی یک راهکار هم جلوی پای ما می گذارد، چه درست و چه نا خواسته غلط. ولی پدر و مادرها به محض اینکه بچه صحبت می کند چون نگران هستند که به نوعی از دستش بدهند شروع به گفتن حرفهای تحریک آمیز می کنند، البته ناخواسته و نمی دانند که این حرف ها فاصله ها را بیشتر می کند و بچه برای اینکه جایگاه خود را درخانه از دست ندهد ومورد سرزنش قرار نگیرد، ترجیح می دهد با همان دوست راحت باشد ودردودل کند، به همین راحتی!!.

اما راهکارهایی کاربردی برای حل این مساله و دوستی عمیق با فرزندان:

1- اولین راهکاراین که اگر توانستید تحمل کرده و با آرامش به حرفهایشان گوش کرده بدون اینکه خود را در جایگاه پدر یا مادر بدانید، بلکه خود را یک دوست صمیمی و هم سن و سال او بدانید و راهنمایی اش کنید. بدون اینکه ترسی داشته باشید اولین قدم و بزرگترین قدم را برداشته اید.

2- فرزندان خود را همان طوری که هستند بپذیرید، بدون مقایسه  با فرزندان دیگران، اگر می خواهید واقعا آنها را از دست ندهید.

3- علاقه خودمان را به صورت جملاتی شیرین اما نه چرب زبانی و شیوه های غیر کلامی محبت آمیز و عملی به فرزندمان ابراز کنیم.عزیزم تو عشق من هستی!!

4- با جوانان و نوجوانان به زبان دل آنها و مناسب با زمان زندگی آنها سخن بگوییم، درقالب احترام وتشویق در فرزندانمان ایجاد امنیت روانی و انگیزه مثبت کنیم.

5- فاصله روحی خود را با دردودل کردن و تعریف خاطرات کودکی با فرزندان تان کم کنید و با این کار رشد معنوی را در آنها تقویت کنید.

6- اشتباهات فرزندان خود را با بزرگواری بدون پرده دری و ایجاد جسارت در آنها رفع نمایید.

7- به صورت دستوری با آنها صحبت نکنیم و نام فرزند خود را با احترام به ویژه در حضور دیگران صدا کنیم.

8- دادن هدیه های کوچک به بهانه مناسبت های مختلف به صورتی که آنها را پر توقع نسازد و برای هر کار کوچکی از شما انتظار پاداش و جایزه نداشته باشند.

9- ایجاد حس مسئولیت و اعتماد به نفس در فرزندان با تعیین وظایف درخانواده و دادن یک حس مالکیت به آنها.

10- نسبت به دوستان فرزند خود حساسیت و شناخت بالایی داشته باشید، زیرا گرایش او بر پذیرش شما در گروه همسالان و مشابهت آنان از عوامل اصلی تربیت نوجوانان و جوانان است و این کار وقتی آسان می شود که با فرزندانمان دوست باشیم که مطمئنا به دوستان آنها نیزمی توانیم نزدیک شویم.

11- اهمیت جایگاه فرزندتان را در خانواده به اوتفهیم کنید که در حفظ و رشد شخصیت خود کوشا باشد.

12- توقعات و انتظارات خود را به صورت دقیق و در حد توان و با محبت برایشان توضیح دهید.

13- در مواقع انتقاد، شخصیت او را زیر سوال نبرده بلکه حداقل از چند خوبی او تعریف کرده و سپس عمل ناپسند او را انتقاد کنید.

14- درمقاطع دشوار سعی کنید کنارش باشید و با اواحساس همدردی کنید، امابه او بفهمانید کاری که شما انجام داده اید وظیفه او بوده و عادت نکند.

15- در آخر فرزندانمان را با سختی و محرومیت آشنا کنیم تا دارای روحیه ای قوی و محکم شوند.

با دقت این راهکارها را مطالعه کرده، بپذیرید و انجام دهید. مطمئن باشید گاهی صمیمیت و مهربانی به موقع شر را به خیر تبدیل کرده و دردسرهای آینده ی فرزند شما برایتان از بین خواهد رفت.

این افراد بیشتر از سایرین به خودکشی فکر می کنند

نتایج یک مطالعه جدید نشان می دهد فرزندان طلاق و افرادی که در دوران کودکی جدایی والدین را تجربه کرده اند، نسبت به سایر افراد گرایش بیشتری به خودکشی دارند.

برای انجام این تحقیق، پژوهشگران کانادایی 6647 فرد بزرگسال را مورد بررسی قرار دادند. 695 نفر از افراد این گروه در زمان جدایی والدین، کمتر از 18 سال سن داشتند.

نتایج نشان داد که اثر طلاق والدین بر روی فرزندان دختر و پسر متفاوت است. در فرزندان پسر فکر به خودکشی و گرایش به آن 3 برابر بیشتر از سایر همسالان و در فرزندان دختر این احتمال 83 درصد بیشتر است.

همچنین مشخص شد که فکر به خودکشی به ویژه در مردانی شدیدتر است که علاوه بر تجربه جدایی والدین در دوران کودکی، با استرس‌هایی مانند اعتیاد و بیکاری والدین و سوء استفاده های جنسی روبه رو بوده اند.

شرح و نتایج این مطالعه در نشریه بین المللی روانپزشکی به چاپ رسیده است.

کودکانی که در آینده افسرده می شوند

کودکانی که مادرانشان در دوران بارداری به افسردگی مبتلا بودند، بیش از دیگران در بزرگسالی در خطر افسردگی قرار دارند.

پژوهشگران دانشگاه بریستول در انگلیس می گویند می توان با درمان افسردگی در طول بارداری، خطر بروز مشکلات روحی را در آینده کودک کاهش داد. دانشمندان در این مطالعه فرزندان بیش از هشت هزار مادر را که دچار افسردگی پس از زایمان و قبل از زایمان بودند، بررسی کردند. خطر بروز افسردگی در کودکان این مادران، در سن 18 سالگی حدود 1.3 برابر بیش از حد طبیعی بود.

دکتر «ربه کا پیرسون» مجری این تحقیقات گفت: افسردگی در بارداری باید جدی تلقی شده و در همان دوران بارداری درمان شود. اگرچه این خطر برای کودک کم است اما یک خطر بلند مدت قلمداد می شود. وی افزود: این یک ارتباط است نه یک رابطه علت و معلولی و باید تحقیقات بیشتری در این زمینه شکل بگیرد.

پروفسور «کارمین پاریانت» از موسسه روان پزشکی دانشگاه کینگز لندن گفت: بروز بیماری های روحی در فرد، نه در زمان تولد، بلکه از رحم آغاز می شود. وی افزود: پیام واضح و صریح است، کمک کردن به زنانی که در دوران بارداری افسرده هستند نه تنها مشکل و رنج را از آنها می گیرد بلکه به سلامت روان نسل بعدی نیز کمک می کند.

پروفسور «سلسو آرانگو» از بیمارستان عمومی دانشگاه «گریگوریو مارانون» در مادرید اسپانیا نیز می گوید : هورمون های استرس می توانند رشد کودک را در رحم تحت تاثیر قرار دهند. وی افزود: بهتر است زنان افسرده پیش از بارداری افسردگی خود را درمان کنند اما اگر افسردگی آنها در دوران بارداری تشخیص داده شود باید تحت درمان قرار بگیرند تا جنین شان کمترین تاثیر را از بیماری مادر به خود بگیرد.

پژوهشگران می گویند عوامل مختلف می تواند در افسردگی قبل یا بعد از زایمان دخیل باشد و در این بین عوامل محیطی مانند حمایت های اجتماعی می توانند بیشترین تاثیر را بر افسردگی پس از زایمان بگذارند.

کودک من آزار جنسی دیده است؟

کودکان همواره با نگاه پاک و معصوم خود به دنیا نگاه می‌کنند اما دنیای امروز گاه آنقدر بی‌رحم است که والدین ترجیح می‌دهند خیلی زود آنها را از حوادث و خطراتی که ممکن است برای‌شان پیش بیاید، آگاه کنند.  بچه‌هایی که مورد آزار قرار گرفته‌اند، آسیب دیده‌اند و حتی کشته شده‌اند. این مشکل در تمام کشورهای دنیا مشاهده می‌شود. اما مثل هر مشکل دیگری راهکارهایی برای جلوگیری از آن وجود دارد.
دکتر کتایون خوشابی، روانپزشک کودک و حکیمه قادری، روانشناس و  مشاور خانواده درباره راه‌های پیشگیری و درمان آزار جنسی در میان کودکان توضیح می‌دهند.

بگذارید کودک‌تان از شما سؤال کند
کنجکاوی جنسی کودکان بسته به هوش و روابط اجتماعی آنها از 3 تا 6 سالگی شروع می‌شود. آنچه مهم است این است که بچه‌ها شوق و هیجان زیادی در کشف جنسیت خودشان دارند. دنیای ذهن کودک بسیار پاک و معصوم است و اگر سوالاتی می‌پرسد، والدین نباید احساس شرم، ناراحتی یا عصبانیت پیدا ‌کنند و  نگاه‌شان باید همسو با نگاه کودک باشد. او با دنیای خودش و از دنیای پاک و معصوم خود از والدین سؤال می‌کند. بنابراین اگر والدین دربرابر هر سؤال جنسی به هر نوعی در مقابل بچه‌ها قرار گرفتند نباید شرم و حیا نشان دهند، در غیر این صورت نمی‌توانند به او کمک کنند. اگر والدین سؤالات ابتدایی بچه‌ها را دربرابر مسائل جنسی به این شیوه پاسخ دهند اثرات منفی دارد. اول اینکه کودک از این به بعد در این مورد از آنها مشورت نمی‌گیرد. دوم اینکه منبع آگاهی‌شان را همسن و سالان خودشان یا منابع نامطمئن بیرونی قرار می‌دهند و بیشتر در معرض خطر قرار می‌گیرند و بالاخره اینکه ناراحتی و عصبانیت آنها از سؤال کودک به او احساس گناه و شرم غیرضروری می‌دهد. بنابراین اگر بعدها مشکلی برایش پیش بیاید و خطری او را تهدید کند به والدین نمی‌گوید.

چطور به کودک‌تان آموزش دهید
درست است که سن آموزش جنسی از 3سالگی شروع می‌شود اما والدین باید بدانند که تنها در صورتی که کودک از آنها سوال کرد باید پاسخ دهند نه اینکه خودشان بی‌مقدمه برای کودک توضیح دهند. ممکن است والدین در کودک رفتاری ببینند که احساس کنند او آمادگی آموزش جنسی را دارد، مثلا وقتی که کودک اندام جنسی‌اش را نمی‌پوشاند. والدین باید به خاطر داشته باشند که سؤالات کودک را به صورت کلی و متناسب با سن او پاسخ دهند. مثلا اگر کودک می‌پرسد: «مامان من از کجا اومدم» مادر پاسخ می‌دهد «از شکمم» و اگر چرایی این مسئله را پرسید مادر می‌گوید: «بچه باید جایی رشد کنه که گرم و آروم باشه و کسی به اون صدمه نزنه و اینجا بهترین جاست.» هرچه سن کودک بالاتر می‌رود پاسخ‌ها می‌تواند بسط بیشتری پیدا کند. در آموزش به کودک خصوصی کردن و شخصی نشان دادن اندام‌های جنسی به بچه‌ها مهم است زیرا یاد می‌گیرند که از خودشان مراقبت کنند. نکته مهم آن است که در این آموزش نباید کودکان به خاطر اندام جنسی‌شان شرمسار شوند. به عنوان مثال می‌توان به کودک گفت«کسی اجازه نداره به چشم و گوش تو دست بزنه و حتی خودت هم نمی‌تونی و باید مراقب باشی. بعضی از اندام‌ها مثل چشم و گوش ماست و خیلی خصوصی است و هرکسی نباید به آن دست بزند. همون‌طور که اگر کسی به چشم و گوشت دست زد میای به من میگی، درباره این قسمت هم اگر کسی دست زد میای به من میگی و از من کمک می‌گیری.» به این ترتیب کودک اول از همه مراقبت از خود را یاد می‌گیرد و دوم اینکه اگر تعرضی پیش آمد بلافاصله والدین را مطلع می‌کند. اگر والدین پیام عیب است و زشت است به کودک بدهند، اگر تعرضی پیش بیاید شرم و اضطرابی پیدا می‌کند که آن را بازگو نمی‌کند.

خیال کودک‌تان را راحت کنید
اگر والدین در مورد آزار و تعارض جنسی کودک حرفی نزنند و موضوع را نادیده بگیرند، کودک فکر می‌کند گناهی انجام داده. بدترین کار این است که به او حمله کنید. در این صورت مشکلات او بیشتر خواهد شد. بهترین راه این است که در مورد تجربه تلخی که داشته گفت‌وگو شود. اگر کودک به والدین بگوید و والدین نیز با او هم‌دردی کنند و به راه‌حل هم برسند می‌توانند از اضطراب دور شوند و آگاهانه زندگی عادی‌شان را داشته باشند. بهتر است به کودک گفته شود« ما درباره این موضوع حرف زدیم و راه‌حل دادیم و بهتر است زندگی‌مان را داشته باشیم اما اگر سؤالی داشتی می‌توانی هر وقت خواستی از ما بپرسی.» به این ترتیب موضوع را به خود کودک واگذار می‌کنید تا هروقت لازم دید با شما صحبت کند. حتی اگر والدین از ترس آبرو روی این مسئله سرپوش می‌گذارند باید بدانند که دست‌کم بین خودشان این مسئله باید حل شود و امنیت و هم‌دلی به کودک داده شود. به او اطمینان دهند که خداوند ناظر همه ماست و فردی که کار زشتی با او انجام داده یا او را آزار داده جزا خواهد شد.

به این عوارض دقت کنید
کودکی که مورد تعرض قرار می‌گیرد به خصوص اگر با خشونت همراه باشد دچار پدیده PTSD یا استرس پس از حادثه می‌شود. یعنی اتفاق بدی برای او پیش آمده و تمام شده ولی حجم احساس منفی و هیجان در او مانده است. عزت نفس و حرمت نفس در این موضوع به شدت در معرض خطر است. کودک با به یادآوری موضوع دچار حمله اضطرابی می‌شود. حتی اگر خودش را کنترل کند حمله اضطرابی تبدیل به اضطراب انتشاری در موضوعات دیگر می‌شود مثلا اینکه از فضای بسته و از صدای بلند می‌ترسد و به اصطلاح دامنه ترس‌هایش افزایش پیدا می‌کند. ضمن آنکه ممکن است افکار وسواسی پیدا ‌کند و با کوچک‌ترین صدا عصبی ‌شود. فرار و انکار محیط‌های اجتماعی از دیگر عوارض این اتفاق است که حل کردنش کار یک متخصص است. کودک ممکن است دیگر خودش را دوست نداشته باشد و از خودش متنفر باشد. هراس اجتماعی کودک می‌تواند تبدیل به تنفر اجتماعی شده و او شخصیت ضداجتماعی پیدا کند.

علائم زودرس و دیررس
بررسی آثار و عواقب سوءاستفاده جنسی بسته به سن کودک و تعداد دفعات آزار جنسی متفاوت است. والدین باید توجه داشته باشند که تعرض جنسی به کودک لزوما یک رابطه جنسی با کودک تعریف نمی‌شود. کودک 3 ساله پیش‌بینی و توقع این را ندارد که کسی به او دست بزند، بنابراین آزار جنسی از لمس کردن شروع می‌شود و می‌تواند تا یک رابطه کامل جنسی هم ادامه یابد. آزار جنسی تبعات روانشناختی متعددی تا پایان عمر باقی می‌گذارد. عوارض کوتاه مدت بلافاصله بعد از انجام آزار جنسی شامل شب ادراری، گوشه‌گیری، علائم اضطرابی شدید و ترس شدید می‌تواند بروز کند. او ممکن است در حضور دیگران احساس وحشت داشته باشد و بارگناه روی دوشش می‌ماند و به نوعی این حس به او دست بدهد که همه بزرگسالان آن جنس ممکن است آزارگر باشند و قصد آزار رساندن به او را داشته باشند. در عوارض بلند مدت در بسیاری از موارد ممکن است در نوجوانی یا بزرگسالی فرد قربانی دچار افسردگی شود و گاهی اقدام به خودکشی کند.

واکنش خانواده‌ها تعیین‌کننده است
اگر خانواده به موقع از اتفاق آزار جنسی ناگوار مطلع و متوجه شود که کودکش یک یا چندبار مورد آزار قرار گرفته، مداخلات روانشناختی زودهنگام می‌تواند از بروز تبعات درازمدت تا حدودی جلوگیری کند. به خانواده‌ها توصیه می‌شود حتما مراقبت کافی از فرزندان‌شان داشته باشند و آنها را تنها در کنار یک فرد بزرگسال که حتی ممکن است کاملا آشنا هم باشند قرار ندهند و تماس‌ها طوری باشد که خودشان نقش نظارتی داشته باشند. کودکانی که آموزش‌های لازم را می‌بینند و اطلاعات و آگاهی بهتری دارند، میزان آسیب‌پذیری‌شان نسبت به کودکانی که هیچ آموزشی ندیده‌اند و هیچ آشنایی درباره بدن شان و آزارهای جنسی ندارند کمتر است؛ پس همیشه تاکید بر پیشگیری است.

علایم افسردگی جوانان را می شناسید؟

یک روان شناس معتقد است: والدین بدون داشتن آموزش‌های قبلی از تحولات دوران نوجوانی و جوانی باعث ایجاد عواملی در بروز افسردگی در فرزندان می‌شوند.
تورج محمدزاده قوشچی درباره افسردگی در میان جوانان، اظهار کرد: پرخاشگری بی‌مورد، اشکال در تمرکز، سرگردانی، در خود فرورفتگی، نداشتن رابطه صحیح با والدین، خصومت و بی‌هدفی از علائمی هستند که با افسردگی در این دوران ارتباط زیادی دارد. وی با اشاره به احتمال تغییرات وسیع و متعدد در میان جوانان، افزود: این تغییرات باعث ایجاد بی‌هویتی جسمانی و روانی می‌شود و تعارض خواسته‌های آنها در این دوران با محیط اطراف افسردگی را به دنبال دارد.

محمدزاده درباره نقش خانواده‌ها در بروز افسردگی میان نوجوانان و جوانان، بیان کرد: اکثر خانواده‌ها بیشتر به فکر برآورده کردن نیازهای بیرونی فرزندان خود هستند و توجهی به نیازهای درونی و روانی جوانان ندارند و از طرفی کنترل بیش از حد جوانان و عدم اطلاع خانواده‌ها از تحولات این دوران باعث ایجاد شکافی بین فرزند و والدین می‌شود که این شکاف پیامدهایی مانند اضطراب و کشیده شدن به سمت مسائل جانبی و عاطفی خارج از خانه را بوجود می‌آورد.

این روانشناس تصریح کرد: دوره نوجوانی و جوانی از دوره‌های حساس و در عین حال خوشایند به شمار می‌رود اما باید آموزش مهندسی صحیح برای این دوره را به والدین آموخت زیرا گاهی اوقات خانواده‌ها با تجربه‌های شخصی و رفتارهای غلط، جوانان را به سمت رفتارهای آسیب زا سوق می‌دهند. وی خاطرنشان کرد: جوانان و نوجوانان جهت شکل گیری هویت مذهبی و روانی نیازمند مشاوره هستند و والدین باید در این دوران به متخصصان و مشاوران روانشناس مراجعه کنند.

قبل از پدر شدن بخوانید

بر اساس مطالعه ای که بر روی 31000 کودک نروژی و والدین آنها انجام شد، استرس و اضطراب پدر بر تکامل عاطفی و رفتاری کودک موثر است.

مطالعات پیشین نشان داده بودند که سلامت روانی مادر در طی دوران بارداری و پس از آن، بر سلامت کودک تاثیرگذار است. اختلالات روانی شدید در مادر، سلامتی و تکامل روانی کودک را تحت تاثیر قرار می دهد. در مطالعات اخیر مشخص شد که سلامت روانی پدر نیز یک عامل مهم درتکامل کودک است، در حالی که پیش از این و بر اساس دیدگاه سنتی تصور می شد که مادر تنها عامل موثر بر کودک می باشد.

این تیم تحقیقاتی در ماه 4 تا 5 بارداری، پدران را مورد بررسی قرار دادند. سلامت روانی آنها از جمله احساس افسردگی و ترس ارزیابی شد. سلامت روانی مادر و همچنین تکامل رفتاری، اجتماعی و عاطفی کودکان در 3 سالگی نیز مورد مطالعه قرار گرفت. علاوه بر این متخصصان اطلاعاتی را در مورد تغییرات خلق و خو، نزاع و درگیری و اضطراب کودکان جمع آوری نمودند. استرس روانی بالا در 3 درصد پدران گزارش شد و نتایج نشان دهنده ارتباط بین سلامت روانی پدر و تکامل کودک او بود. کودکانی که در 3 سالگی بیشترین مشکلات عاطفی را داشتند، متعلق به پدرانی بودند که استرس روانی آنها بالا بود.

محققان معتقدند که این ارتباط ممکن است ناشی از ژنتیک باشد. برخی نیز بر این باورند که سلامت روانی مادر باردار تا حد زیادی تحت تاثیر افسردگی همسر وی قرار می گیرد، در نتیجه این اختلال بر کودک نیز تاثیر گذار است. اضطراب پدر، ترشح هورمون های مادر در دوران بارداری را تحت تاثیر قرار داده، بنابراین شرایط روانی و حتی خواب مادر دستخوش تغییر می گردد.
در تحقیقات قبلی مشخص شده بود که کودکان تحت تاثیر افسردگی مادر هستند و واقعیت این است که این افسردگی تا حدی به رفتار و شرایط روانی پدر وابسته است. بنابراین می توان این طور نتیجه گرفت که سلامتی روانی پدر نیز نقش تعیین کننده ای در تکامل کودک ایفا می کند. این مطالعه تاکید می کند که برای پیشگیری از اختلالات روانی کودک باید هم سلامت روانی مادر و هم پدر مورد توجه خاص قرار گیرد.

حقایقی درباره بیماری اوتیسم

وتیسم که شاید این روزها اسم آن را بیشتر شنیده باشید و لادن طباطبایی، بازیگر نام‌آشنای سینما و تلویزیون نیز در برنامه «مهربانو» که در روزهای عید از شبکه 3 پخش می‌شد، سعی کرد تا حدی در مورد آن اطلاع‌رسانی کند، نوعی اختلال رفتاری عصبی است که آمار مبتلایان به آن در حال افزایش است. طبق آمار رسمی سازمان جهانی بهداشت، در سال 1975 از هر 5هزار نفر، یک نفر به اوتیسم مبتلا بوده اما در سال 2004 این میزان به یک در 166 نفر رسیده و در سال 2014 از هر 42 کودک یک نفر مبتلا به اوتیسم بوده است. امروزه دیگر تصویری که از یک کودک مبتلا به اوتیسم داریم، یک فرد ناتوان و گوشه‌گیر نیست، بلکه می‌دانیم اوتیسم طیف گسترده‌ای از علائم را به همراه دارد. آنچه در ادامه می‌خوانید، حقایقی درباره این بیماری به روایت دکتر میترا حکیم‌شوشتری، فوق‌تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران است.

1) کودک مبتلا به اوتیسم اختلال تکلم دارد

از نظر کلامی، کودک مبتلا به اوتیسم دچار تاخیر است. کودکان به مرور که بزرگ می‌شوند، درک بیانی بالاتری در مقایسه با قدرت بیان دارند. یک کودک طبیعی در یک سالگی می‌تواند تک کلمه ادا کند و در 1.5 سالگی 3- 2 کلمه را با هم ترکیب می‌کند اما کودکان مبتلا به اوتیسم یا کلام ندارند یا در مقایسه با سنشان دچار تاخیر کلامی‌اند یا کلام دارند اما معنی‌دار نیست و کلام دیگران را اکو می‌کنند. متاسفانه گاهی والدینی را می‌بینیم که اوتیسم فرزندشان را انکار می‌کنند. آنها می‌گویند فرزندم کلام دارد و حتی باهوش است چون در سن پایین می‌تواند جمله‌های سنگین و طولانی را بیان کند اما برخی کودکان مبتلا به اوتیسم مثل طوطی کلمات و جمله‌های اطرافیان را تکرار می‌کنند. این به معنی هوش بالای کودک نیست بلکه بدان معنی است که کودک درک و شناختی از محیط اطراف ندارد.

2) کودک مبتلا به اوتیسم «من» نمی‌گوید

در روند طبیعی رشد، کودکان به محض آنکه «من» را درک می‌کنند، دیگر از «نام خود» برای بیان خواسته‌هایشان استفاده نمی‌کنند در حالی که کودک مبتلا به اوتیسم شناختی از «من» ندارد و خود را با نام صدا می‌زند؛ مثلا می‌گوید: «به علی آب بدید!» این نشانه خوبی نیست. حتی کودک مبتلا ضمایر را هم اشتباه استفاده می‌کند.

3) ارتباطات کودک مبتلا به اوتیسم یکطرفه است

کودک مبتلا به اوتیسم حتی اگر کلام داشته باشد، نمی‌تواند درست ارتباط برقرار کند و گفتارش جهت‌دار نیست. ممکن است محتوای کلام با سنش متناسب نباشد یا بدون توجه به صحبت‌های دیگران فقط در مورد علایق خود صحبت کند. در واقع کودک مبتلا به اوتیسم نمی‌تواند تبادل اطلاعات کند. این کودکان به لبخند یا خستگی دیگران توجهی ندارند و نمی‌توانند نوبت را رعایت کنند. آنها ارتباط یک طرفه برقرار می‌کنند و به همین علت ارتباطشان موثر نیست.

4) واژه‌سازی کودک مبتلا به اوتیسم غیرطبیعی است

ممکن است واژه‌سازی به شکل بازی در کودکان عادی هم دیده شود اما جایگزین کردن همیشگی واژه‌‌ها، مختص مبتلایان به اوتیسم است. مثلا کودک مبتلا به اوتیسم ممکن است همیشه به «باب‌اسفنجی»، «بنگی» بگوید.

5) اوتیسم گاهی خفیف است، گاهی شدید

در گذشته اوتیسم به 5 گروه تقسیم می‌شد اما امروزه می‌دانیم که اوتیسم نوعی اختلال رفتاری است و طیف‌بندی دارد. ممکن است فردی تمام علائم را داشته باشد و در طیف شدید اوتیسم باشد و به شکل فردی درخودمانده در جامعه ظاهر شود و ممکن است فقط مشکل ارتباطی داشته باشد؛ مثلا نتواند دوست صمیمی داشته باشد و احساسات دیگران را درک کند و در گروه مبتلایان به اوتیسم خفیف دسته‌بندی شود.

6) کودک مبتلا به اوتیسم ساعت‌ها با یک وسیله سرگرم می‌شود

کودک طبیعی مدت توجه کوتاهی دارد یعنی شاید نهایتا 5 دقیقه با یک اسباب‌بازی بازی کند و بعد آن را رها کند و سراغ بازی دیگری برود. کودک طبیعی چون محرک‌های مختلف را آزمایش می‌کند، پیشرفت می‌کند اما کودک مبتلا به اوتیسم ساعت‌‌ها یک بازی تکراری انجام می‌دهد.

7) کودک مبتلا به اوتیسم محو پنکه و لباسشویی می‌شود

این کودکان به چرخیدن یا به وسایلی که می‌چرخند مثل پنکه و لباسشویی علاقه‌مند هستند و ممکن است ساعت‌ها خود را با تماشای آنها سرگرم کنند. ممکن است زنجیری را تکان دهند یا به موسیقی‌های ثابت واکنش و علاقه شدید نشان دهند.

8) کودک مبتلا به اوتیسم مثل کودکان دیگر بازی نمی‌کند

این کودکان بازی‌های تخیلی ندارند. کودکان از 1.5 تا 2 سالگی وارد بازی‌های نمادین می‌شوند؛ مثلا ممکن است از یک تکه پازل به‌عنوان لیوان چای استفاده کنند یا عروسکشان را روی پا بگذارند و تکان دهند. این بازی‌ها به رشد طبیعی کودک کمک می‌کند اما مبتلایان به اوتیسم این توانایی را ندارند. آنها با اسباب‌بازی‌ها آنگونه که باید بازی نمی‌کنند؛ مثلا ممکن است به جای راه بردن ماشین‌های اسباب‌بازی‌ روی زمین، آنها را پشت هم بچینند و قطار کنند.

9) تشخیص اوتیسم در بدو تولد ممکن نیست

علائم اوتیسم معمولا از 9 ماهگی قابل‌تشخیص است اما در 3- 2 سالگی کاملا مشخص می‌شود مگر در موارد بسیار خفیف که ممکن است در نوجوانی یا جوانی تشخیص داده شود. علائم در 3 حوزه ارتباط، کلام و علایق و رفتارهای تکراری دیده می‌شود.

10) کودک مبتلا به اوتیسم ارتباط چشمی ندارد

در موارد متوسط تا شدید، این کودکان ارتباط چشمی ندارند اما در موارد خفیف فقط ارتباط کلامی برقرار نمی‌کنند.

11) کودک مبتلا به اوتیسم نبوغ خاصی در برخی مسائل دارد

متاسفانه 2/3 کودکان مبتلا کم‌‌توان ذهنی هستند و 1/3 آنها هوش معمولی دارند. این کودکان در برخی مسائل نبوغ خاصی دارند. مثلا ممکن است علاقه خاصی به سیاره‌ها داشته باشند و با کمترین تلنگری اطلاعاتی را در این زمینه حفظ کنند و اگر در جمع قرار بگیرند در مورد این مسائل صحبت ‌کنند. معمولا هم به پیام‌های ارتباطی دیگران مثل اینکه «بس است» یا «خسته شدیم» توجهی ندارند.

12) کودک مبتلا به اوتیسم توان همذات‌پنداری ندارد

کودک مبتلا به اوتیسم درک کاملی از احساسات دارد. او می‌تواند مادرش را بغل کند و ببوسد یا دلیل گریه‌اش را جویا شود اما در سنین بالاتر که انتظارها از او بیشتر می‌شود، ممکن است در این زمینه دچار مشکل شود. کودک مبتلا به اوتیسم توانایی ذهن‌خوانی ندارد؛ نمی‌تواند به محیط توجه کند یا خود را جای دیگران بگذارد و احساسات دیگران را درک کند.

13) کودک مبتلا به اوتیسم تفکر انتزاعی ندارد

تفکر انتزاعی تفکر پیچیده‌ای است که با رسیدن به نوجوانی کامل می‌شود. یک فرد عادی در نوجوانی می‌تواند متوجه ضرب‌المثل‌ها و کنایه شود اما این کودکان چنین درکی ندارند. آنها نمی‌توانند از مسائل نتیجه بگیرند و همین موضوع ارتباطشان را مختل می‌کند.

14) کودکان مبتلا به اوتیسم یکپارچگی حسی ندارند

این کودکان یکپارچگی حسی ندارند؛ یعنی در برخی از آنها آستانه درد بسیار بالا و در برخی پایین‌ است. بعضی از آنها گاهی متوجه سوختگی‌های شدید نمی‌شوند و برخی با کوچک‌ترین ضربه درد شدید حس می‌کنند. در مورد صدا هم همین‌طور است. گاهی یک کودک مبتلا صداهای بسیار آهسته را می‌شنود و به آن توجه دارد، در حالی که متوجه صداهای بلند مثل صدای زنگ در نمی‌شود.

15) اوتیسم درمان‌پذیر است

متاسفانه والدین برخی از کودکان دچار اوتیسم واقعیت را انکار می‌کنند چون پذیرش این موضوع سخت است اما با این کار فقط کودکشان را از دوران طلایی درمان محروم می‌کنند در صورتی که اگر آموزش‌های لازم، به موقع به کودک در سن طلایی داده شود، احتمال طبیعی‌تر شدن رفتارها وجود دارد. در موارد خفیف معمولا اوتیسم را دیر و در نوجوانی و جوانی تشخیص می‌دهند. وقتی مهارت‌ها شکل پیدا کرد، دیگر نمی‌توان آن را تغییر داد. البته اگر بینش را تغییر دهیم، حتی به این افراد در این سن هم می‌توان کمک کرد؛ مثلا اگر نوجوانی نمی‌داند کجا باید حین ارتباط صحبت‌هایش را قطع کند، باید به مادر یاد داده ‌شود با علائم خاصی به فرزندش غیرمستقیم نشان دهد صحبت کافی است. سن طلایی درمان اوتیسم تا قبل از 5 سالگی است. هرچه در سن پایین‌تری اختلال تشخیص داده و بازتوانی‌ها شروع شود، احتمال طبیعی شدن بیشتر است، اما باید بپذیریم که این کودکان همیشه تا حدودی با سایر همسالان خود متفاوت هستند. با این همه، متاسفانه برخی از درمانگران هنوز تعریف قدیمی اوتیسم را باور دارند و فکر می‌کنند این بیماران ناتوان و گوشه‌گیر هستند و اگر فردی کلام و فقط علایق خاص و تکراری داشته باشد، می‌گویند به اوتیسم مبتلا نیست و با تشخیص اشتباه کودک را از دوران طلایی درمان محروم می‌کنند.

16) باید توقع خود را از کودک مبتلا به اوتیسم تعدیل کنیم

اگر ناتوانی‌ها را نادیده بگیریم و فقط به توانایی‌ها توجه کنیم، مانع پیشرفت کودک می‌شویم چون به مرور ضعف‌ها شدیدتر می‌شود و حتی روی توانایی‌ها سایه می‌اندازند.

17) دلیل قطعی اوتیسم معلوم نیست

عوامل مختلفی در بروز اوتیسم نقش دارند اما مهم‌ترین علت آن توارث است. جهش‌های ژنتیکی در کنار بحث توارث ژن‌ها در بروز این اختلال دخیل است. موضوع مربوط به یک ژن هم نیست و ژن‌های مختلف و تعامل آنهاست که باعث بروز اوتیسم می‌شود. این بیماری هنوز مرموز است و ناشناخته‌های بسیاری در مورد آن وجود دارد. تحقیقات زیادی در این زمینه انجام شده و علل مختلفی مثل برخی کمبود‌های تغذیه‌ای در دوران بارداری یا سن والدین یا حتی برخی بیماری‌های دوران نوزادی و... را در بروز آن دخیل می‌دانند که هیچ‌یک صددرصد مورد تایید نیست.

18) اوتیسم پدیده‌ای ناشی از شهرنشینی است

این باور، هم درست است؛ هم نادرست. آمار نشان می‌د‌هد در مناطق صنعتی میزان شیوع اوتیسم بیشتر است. در بیماری‌های جدی روان‌پزشکی کناره گرفتن از شهر و ورود به روستا باعث می‌شود فرد زندگی بهتری داشته باشد چون زندگی در شهر به مهارت‌های بیشتری نیاز دارد. مکان‌سنجی، مدیریت زمان و جمعیت زیاد کار را سخت می‌کند، اما در روستا ارتباطات ساده‌تر است و نیازهای سطحی باعث می‌شود شدت علائم کم شود اما فراموش نکنیم به هر حال کسانی که در شهر هستند، دسترسی بیشتری به خدمات دارند و تشخیص بیماری در آنها ساده‌تر است.

19) کودک مبتلا به اوتیسم می‌تواند وارد مدرسه عادی شود

خیلی از کودکانی که اوتیسم خفیف دارند، به مدارس عادی راه پیدا می‌کنند و اتفاقا برایشان بهتر است زیرا حضور آنها در کنار کودکان دچار اوتیسم که علائم شدید دارند، می‌تواند باعث بروز رفتارهای کلیشه‌ای در آنها شود. در مدارس عادی، حضور یک معلم رابط مخصوصا برای کودک کم‌توان کمک‌کننده است. برخی از این کودکان حفظیات خوبی دارند اما متاسفانه باید بپذیریم که ممکن است حتی به این کودکان قلدری شود یا مورد آزار جنسی یا تمسخر دیگران قرار بگیرند.

به صلاح کودک است که با کودکان طبیعی حشرونشر داشته باشد. اینکه درمانگر با او به پارک برود، بسیار خوب است زیرا تعمیم دادن از جمله مسائلی است که این کودکان در آن دچار مشکل هستند. چنین سرویسی پرهزینه است و به همین دلیل به مادر آموزش داده می‌شود ارتباطات را در محیط‌های دیگر اصلاح کند. مسلما باید به سلامت روان مادر هم توجه کرد و فرصت‌هایی را به وجود آورد تا بتواند برای خود زمانی داشته باشد. با این حال، برخی بر این باورند که نباید به اولیای مدرسه در مورد اوتیسم کودکان توضیح داد، چرا که برخی از مدارس ما دید منفی به مسائل روان‌پزشکی دارند و حتی کودک بیش‌فعال را در مدرسه روی صندلی جدا می‌نشانند و اگر کودکی آسیب ببیند، همه تقصیرها را به گردن کودک مبتلا به اوتیسم می‌اندازند. متاسفانه این ضعف‌ها وجود دارد و به اصلاحاتی در این زمینه نیازمندیم.

20) اوتیسم هم درمان‌ دارویی دارد، هم درمان نگهدارنده

تعداد داروهای شیمیایی و حتی رژیم‌های غذایی‌ای که برای درمان به کار می‌رود، زیاد است. مکملB6، امگا3 و حتی رژیم‌های بدون گلوتن یا پرپروتئین گاهی برای این کودکان توصیه می‌شود اما هیچ‌یک تاثیر فوق‌العاده‌ای ندارند. اگر علائم شدید باشد، مثلا کودک خنده‌های بی‌مورد یا حرکت‌های کلیشه‌ای یا تشنج و رفتارهای خودآزار داشته باشد، داروهایی برای حذف و طبیعی شدن رفتار او تجویز می‌شود که موثر هم است.

ناخن جویدن، یک عادت اضطرابی

قرار شده به یک جلسه مهم بروید، جلسه ای که می تواند سرنوشت شغلی شما را رقم بزند. همه توصیه هایی که معمولا در این جلسات باید رعایت کنید، خودتان مرور می کنید؛ لباس مرتب، رزومه تایپ شده، پوشه های کاری، فهرستی از کارهایی که قرار است انجام دهید و... وارد جلسه شده اید اما همین که طرف مقابل شروع به صحبت می کند، ناخودآگاه انگشتتان به سمت دهان می رود و گوشه ای از ناخنتان به کمک دندان هایتان کنده می شود. حتی یادتان نمی آید کی چنین کاری را انجام داده اید اما از واکنش طرف مقابل جلسه به خودتان می آیید. بعد از کلی خجالت حالا نمی دانید چطور از تکرار آن جلوگیری کنید. واقعیت این است که گاهی اوقات هرکدام از ما در مواجهه با اضطراب دچار عاداتی می شویم که ممکن است تا مدت ها در ما بماند.

عادت اضطرابی چیست؟

از نظر علم روان پزشکی عادت هایی مانند جویدن ناخن یا کندن پوست لب یا مکیدن ناخن یا شکستن انگشتان جزو عادت های اضطرابی دسته بندی می شود. به این معنا که هم به صورت عادت می توان به آن نگاه کرد و هم به عنوان واکنشی که در بیشتر مواقع در حالت اضطراب بروز می کند. به طور کلی تشخیص اینکه این کارها و حرکات براساس عادت انجام می شود یا از روی اضطراب است، چندان قابل افتراق نیست اما به طور کلی در بیشتر مواقع این عادات در حالات اضطرابی آغاز می شوند و بعد از مدتی به شکل عادت در می آیند. به این ترتیب فردی که هنگام وورد به جلسه دچار استرس می شد یا کودکی که موقع درس جواب دادن مدام ناخنش را می جوید حالا در حال تماشای تلویزیون یا هنگامی که مشغول مطالعه است و هیچ  اضطرابی هم ندارد، مدام ناخن هایش را می جود یا پوست لب هایش را می کند و...

زمان شروع عادت

عادت های اضطرابی در همه گروه های سنی و اجتماعی وجود دارند اما به طور مثال به ویژه درباره جویدن ناخن که از جمله موارد شایع عادات اضطرابی محسوب می شود به طور معمول از 3 سالگی شروع می شود. به طور میانگین یک چهارم کودکان پیش دبستانی، یک سوم کودکان دبستانی و نیمی از نوجوانان برای مدتی که می تواند حتی طولانی باشد دچار مشکل ناخن جویدن می شوند اما بهتر است بدانید این اختلال مختص کودکان نیست و بسیاری از نوجوانان وجوانان هم با این مساله درگیر هستند. شیوع جویدن ناخن در نوجوانان 44 درصد و در جوانان 20 تا 30 درصد است. جالب توجه است که 5 درصد از افراد بزرگسال نیز به این عادت مبتلا هستند یعنی در بزرگسالی به این عادت مبتلا شده اند.

علت چیست؟

معمولا علت بروز عادت اضطرابی در کودکان اضطراب است. یعنی این کار در اثر فشار واسترسی که به کودک آمده شروع می شود. درواقع کودک مضطرب با این کار می خواهد اضطرابش را تخلیه کند اما بعد از گذر از دوره استرس زا این حرکت با او می ماند و بعد از آن به عادت تبدیل می شود.

عادت اضطرابی انواع مختلفی دارد

به طور معمول نمی توان طبقه بندی خاصی برای این رفتارها درنظر گرفت اما رفتارهای نوروتیک یا همان عادات اضطرابی اشکال مختلفی دارند و شیوعشان متوسط است. برخی انگشتشان را می شکنند، برخی دیگر پوست لب هایشان را می کنند، عده ای هم ناخن می جوند و برخی هم انگشتشان را می مکند. البته بعضی عادات نیز بوجود دارند که شدیدتر و جدی تر از عادات اضطرابی هستند و جزو طیف اختلالات کنترل تکانه و وسواس قرار می گیرند مثل کندن موی سر یا ابرو و یا مژه به صورتی که آشکارا باعث کاهش موی این مناطق شود یا اشتغال ذهنی زیاد با جوش ها و سایر بیماری های پوستی و دستکاری بیش از اندازه آنها به طوری که منجر به آسیب پوست شود. همان طور که گفته شد معمولا این موارد در کودکی به وجود می آیند اما نکته اینجاست که بعد از مدتی از بین می روند ولی برخی از آنها تا بزرگسالی ها هم ادامه پیدا می کنند. این موضوع را هم به خاطر داشته باشید که برخی عادات نوروتیک هم در بزرگسالی تازه ظهور و بروز میکنند اما معمولا شروع آن در کودکی است.

چطور تشخیص بدهیم؟

روش تشخیصی برای پیداکردن این عادت معمولا پرسش از بیمار است. با سوال از بیمار در زمینه اینکه این عادت ها در زمان اضطراب به وجود می آید یا در همه مواقع هم وجود دارد، می توان گام بعدی را در تشخیص درست برداشت. اگر فرد فقط در زمان اضطراب این عادت را بروز دهد باید دیگر نشانه های اضطرابی و وسواسی و خلقی مثل افسردگی نیز در کنار آن بررسی شود. نکته مهم اینجاست که تمام این عادت های اضطرابی در زمان اضطراب تشدید می شوند اما اگر تمام مدت چنین عادتی با فرد همراه است فقط باید به چشم عادت به آن نگاه کرد که می تواند با توجه به میل و اراده فرد ترک شود.

راه های درمان عادت

درمان عادات اضطرابی به همکاری فرد بسیار وابسته است اما بهتر است بدانید درمان در کودکی با بزرگسالی متفاوت است. در کودکی نیز با توجه به سن ممکن است درمان ها با هم تفاوت داشته باشند. به عنوان مثال در مورد ناخن جویدن گفته می شود که نباید به کودک توجه منفی نشان داد یعنی اگر به کودک بگویید که «ناخنت را نجو!» او این رفتار را بیشتر تکرار خواهدکرد چون کودکان توجه را چه منفی و چه مثبت دوست دارند. خانواده باید نسبت به این موضوع رفتار خنثی داشته باشند. اگر سن کودک بیشتر باشد باید در او ایجاد انگیزه کرد. مثلا می توان به کودک گفت: «چه دست های قشنگی داری، چه کارهایی می توانی با دستت انجام بدهی؟» یا حتی با دیدن ناخنی که جویده نشده می توان گفت: «ببین این ناخن چقدر قشنگ تر از بقیه است. دوست داری بقیه ناخن هایت هم به این قشنگی باشند؟» اگر دست کودک مدام مشغول باشد و مثلا توپ های پشمالو دستش بدهید یا در مواقعی که زیاد این کار را انجام می دهد بازی هایی مانند نخ بازی را با او انجام دهید که هر دو دستش را مشغول کند تا حدود زیادی از پیشرفت عادت و در اصل مزمن شدن آن جلوگیری کرده اید. حتی می توان راه های دیگری مانند استفاده از دستکش، قراردادن دست ها زیر پاها هنگان نشستن روی صندلی، به کار بردن لاک های تلخ و حتی چسب زودن را هم جزو راهکارها درنظر گرفت، اما درمان بزرگسالان آموزش رفتاری است. یعنی وقتی این حس میخواهد سراغشان بیاید باید حواسشان را پرت کنند، دستشان را مشغول کنند و... هرچه طول مدت این عادت بیشتر باشد ترک آن هم سخت تر است ولی غیرممکن نیست. با کمی همت و تمرین می توان این عادت را ترک کرد.

عوارض کدام است؟

این عادت ها اغلب به بدن آسیب می رسانند. مثلا فردی که مدام لبش را می کند، پوست لب را حساس می کند طوری که ممکن است مدام خونریزی کند یا فردی که همیشه درحال جویدن ناخن است اگر به صورت شدید این کار را انجام دهد موجب بدشکل شدن ناخن ها و انگشتان، عفونت های ناخن و تغییر شکل دندان ها می شود. همچنین ممکن است انتقاد بقیه از این گونه رفتارها باعث کاهش اعتماد به نفس فرد مبتلا شود.

با تیک عصبی تفاوت دارد

ماهیت و مکانیسم تیک عصبی با عادت های اضطرابی متفاوت است و اغلب این عادت ها جزو بیماری محسوب نمی شوند. اگر فرد فقط ناخن می جود یا لبش را می کند و به اصطلاح تک علامتی است نمی توان آن را بیماری دانست اما اگر همراه با ناخن جویدن، به عنوان مثال اضطراب اجتماعی داشته باشد و از تجربه محیط جدید می ترسد اهمیت بیشتری پیدا می کند. به همین دلیل باید همراه با آن دیگر علائم بیماری های روانی را بررسی کرد اما عادت اضطرابی به تنهایی اختلال روان پزشکی نیست در حالی که تیک خودش یک اختلال روان پزشکی است. به خاطر داشته باشید اگر ریشه عادت، اضطراب است اول باید اضطراب درمان شود که می تواند دارویی یا غیردارویی باشد اما اگر عادت است و فرد در ترک آن موفق نبوده باید آن را پذیرفت و کاری نکرد که اعتماد به نفس فرد با وجود این رفتار کاهش یابد.

احساس تنهایی خطرناک است!

شواهد فزاینده علمی نشان می دهد هنگامی که نیاز ما برای برقراری ارتباطات اجتماعی برآورده نشود، دچار فروپاشی ذهنی و جسمی می شویم. تامین نشدن این نیاز تاثیراتی در بدن و مغز ایجاد می کند که برخی از آنها ناشی از قرارگرفتن اندام های مختلف بدن در معرض هورمون های استرس است. این آثار را در طول زمان می توان اندازه گیری کرد. ثابت شده که نیازهای برآورده نشده اجتماعی تاثیرات وخیمی بر سلامت به جا می گذارند، شریان ها را تخریب می کنند، فشار خون را بالا می برند، و حتی قدرت یادگیری و حافظه را کاهش می دهند. نداشتن دوستان نزدیک و ارتباطات اجتماعی به طور معمول باعث ناراحتی یا زجر عاطفی می شود که آن را «احساس تنهایی» می نامند. این احساس با آگاهی از فقدان روابط شروع می شود و این آگاهی شناختی در مغز ما طنین انداز می شود و احساس انزوا ما را غمگین می کند. ممکن است احساس خلا کنیم یا تمام وجودمان آکنده از احساس نیاز به برقرار کردن ارتباط شود. احساس مطرود بودن، دور بودن از دیگران و ناکامی سلامت عاطفی ما را به خطر می اندازد.

با وجود آثار منفی احساس تنهایی، نمی توان این احساس را غیرطبیعی شمرد. این احساس طبیعی ترین حس انسان است. هرکسی گاهی در زندگی احساس تنهایی می کند، مثلا بعد از جداشدن از دوست، هنگام نقل مکان به خانه جدید، یا هنگامی که از یک حلقه اجتماعی کنار گذاشته می شود. اما احساس تنهایی مزمن کاملا متفاوت است. این احساس یکی از مهم ترین علت های ناسازگاری است. بروز این احساس در کودکان به مشکلات متعددی ختم می شود. ناتوانی در برقراری اجتماعی با همکلاسان یکی از علل مردود شدن در مدسه است. احساس تنهایی کودکان را در مسیری قرار می دهد که به بزهکاری و سایر رفتارهای ضداجتماعی منتهی می شود. در بزرگسالان، احساس تنهایی زمینه ساز افسردگی و اعتیاد می شود و به گستره ای از مشکلات پزشکی می انجامد که برخی ده ها سال بعد خود را نشان می دهند.

جان کاسیوپو، استاد روان شناسی دانشگاه شیکاگو، با تحقیق در مورد احساس تنهایی به نتایج بدیعی دست یافت و اعلام کرد احساس تنهایی به شیوه های غیرمنتظره ای سلامت را مختل می کند. پزشکانی که مورد پرسش قرار گرفته بودند اذعان کردند که مراقبت پزشکی بهتر یا کامل تر را برای بیمارانی توانسته اند فراهم آورند که خانواده هایی پشتیبان داشتند و از لحاظ اجتماعی منزوی نبودند. تنها زندگی کردن خطر خودکشی را به طور یکسان در جوانان و سالمندان افزایش می دهد. افراد تنها حتی هنگامی که در آرامش به سر می برند، نسبت به افراد غیرتنهایی که ممکن است در معرض عوامل استرس زا قرار گیرند، استرس بیشتری را تجربه می کنند. این وضعیت کار دستگاه گردش خون را مختل می کند، عضلات قلب با شدت بیشتری منقبض می شوند، و رگ های خونی در معرض آسیب ناشی از فشار خون بالا قرار می گیرند. احساس تنهایی کیفیت و کارآیی خواب را نیز از بین می برد و فرد به لحاظ جسمی و روانی احساس سرزندگی نمی کند. افراد دچار احساس تنهایی، شب ها بیشتر از خواب می پرند و مدتی را که در تختخواب می گذرانند در خواب واقعی نیستند.

کاسیوپو نتیجه گیری می کند که احساس تنهایی باعث ایجاد فرایندهای آسیب زننده متعددی می شود که به آهستگی اثر خود را به  جای می گذارند. درمجموع، تجربه تنهایی موجب فرسودگی بدنی و روانی می شود. به بیان دیگر، ما برای تماس اجتماعی ساخته شده ایم و هنگامی که به اندازه کافی از آن برخوردار نباشیم، گرفتار عواقب وخیمی می شویم که حیات ما را در معرض تهدید قرار می دهد. تعادل روانی مان را از دست می دهیم و دچار زوال جسمی می شویم.

این جملات را به افسرده ها نگویید

همان‌طور که همه افراد روحیات و خصوصیات متفاوتی دارند در صورت بیمار شدن هم رفتارهای مختلفی از خود نشان می‌دهند. در همین راستا معمولاً آن دسته از افرادی که به بیماری افسردگی مبتلا هستند آسیب‌پذیری بیشتری دارند و نسبت به صحبت‌های اطرافیان حساسیت بیشتری نشان می‌دهند. محققان و صاحبنظران صحبت کردن با افراد افسرده شیوه خاص خود را می‌طلبد و نمی‌توان از هر عبارتی در گفت‌وگو با آنها استفاده کرد. به این معنا که اگر یکی از دوستان یا اعضای خانواده به این اختلال روانی مبتلا است باید دانست عباراتی هستند که نباید به وی گفته شوند به عنوان نمونه جمله «همه چیز‌ زاده ذهن توست و باید مثبت فکر کنی» یکی از این جمله‌ها است.

درست است که مثبت اندیشی در بهبود عملکرد ذهن مؤثر است، اما افرادی که افسردگی یا اضطراب‌های شدید دارند با این توصیه‌ها دچار تنش بیشتری می‌شوند و در نهایت نه تنها با این نصیحت‌ها مثبت اندیش نمی‌شوند، بلکه این فشار عصبی، آنها را بیشتر می‌آزارد.

عبارت «باید از خودت بیرون بیایی و به اجتماع برگردی» موجب می‌شود که شرایط بدتر شود چرا که در کنار اضطراب و افسردگی، احساس گناه نیز به مشکلات بیمار افسرده افزوده می‌شود. «چرا هیچ تحرک و فعالیتی نداری؟ »جمله مناسبی برای یک فرد افسرده نیست و باوجود اینکه ورزش کردن برای سلامت جسم و روان مفید است و معجزه می‌کند و البته خاصیت ضدافسردگی دارد، اما در صورتی که به طور مستقیم به یک بیمار افسرده که حتی انرژی و انگیزه کافی برای انجام کارهای ساده و عادی روزمره‌اش ندارد توصیه شود، درست مثل این است که نقطه ضعف او را به یادش آورده باشید. لازم به ذکر است در این مورد هرازگاهی یک اشاره کوتاه و گذرا کافی است.

« رژیم غذایی‌ات را تغییر بده» هرچند نوع رژیم غذایی در احوالات و خلق و خوی افراد مؤثر است، اما استفاده از این جمله در خصوص افرادی که افسردگی بالینی دارند، قطعاً معجزه نخواهد کرد و چه بسا که دنبال کردن رژیم غذایی سالم برای چنین فردی امکانپذیر نباشد. «یوگا راه نجات است» اگرچه بیماری افسردگی با این ورزش بهتر می‌شود، اما در بهبود موارد شدید این بیماری تأثیرگذار نیست. به طوری که حتی برخی متخصصان معتقدند تفکرات خودکشی با یوگا تشدید می‌شود.

« شغل جدید پیدا کن» محققان معتقدند نباید به افراد افسرده پیشنهاد تصمیمات جدی داده شود. چرا که در برخی مواقع، کار کردن موجب تشدید استرس در افراد می‌شود. «آیا از رابطه با همسرت راضی هستی؟» مشکلات روابط زوجین در هنگام افسردگی تشدید می‌شود و یادآوری این نکته آنها را بیشتر به فکر می‌اندازد. «تو همه شرایط را برای بهتر شدن داری» حتی در صورت واکنش مثبت به داروهای شیمیایی نیز احتمال بهتر شدن وضعیت روحی افراد صددرصد نیست، پس استفاده از این عبارت فایده‌ای ندارد و نمک روی زخم پاشیده است.

گفتن این عبارت که «آیا احساس بهبودی می‌کنی؟» موجب احساس شکست فرد در زندگی علاوه بر احساس افسردگی می‌شود. نباید در برخورد با فردی که دچار بیماری افسردگی است از عبارت «همه مردم مشکل دارند» استفاده شود زیرا احساس ضعف و منفی بودن را در بیمار افسرده تشدید می‌کند و به هیچ عنوان از درد و رنج او نمی‌کاهد.

در زمان تخمک گذاری بیشتر مراقب باشید

زنان در زمان تخمک گذاری، بیشتر در معرض خطر عفونت قرار می گیرند.

بر اساس تحقیقی که اخیرا در مجله بیولوژی گلبول های سفید به چاپ رسیده است، افزایش سطح هورمون استروژن که قبل از تخمک گذاری ایجاد می شود، کارایی سیستم ایمنی را کاهش داده و موجب بروز عفونت می شود. بر اساس این مطالعه، سیکل جنسی زنان نقش مهمی در استعداد آنها به عفونت ایفا می کند. پژوهش های محققان اسپانیایی و اتریشی نشان داد که زنان در زمان تخمک گذاری بیشتر از هر زمان دیگری از سیکل جنسی خود، در معرض خطر ابتلا به بیماری های مقاربتی هستند. این افت طبیعی در سطح ایمنی بدن به دلیل حفظ و بقای اسپرم در برابر واکنش ایمنی بدن زن و در نهایت کمک به بارور نمودن موفق تخمک توسط سلول اسپرم می باشد.

این رخداد فیزیولوژیک سبب می شود که زنان در زمان تخمک گذاری در معرض خطر ابتلا به عفونت و بیماری های مقاربتی مانند ایدز (ویروس HIV) و زگیل تناسلی (ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV) قرار گیرند. متخصصان معتقدند که هورمون جنسی زنانه استروژن همچنین با افزایش احتمال عفونت های قارچی و کاهش پاسخ ایمنی بدن همراه است.

سیکل جنسی  زنان معمولا 28 روز است و از اولین روزقاعدگی محاسبه می شود. تخمک گذاری در نیمه سیکل جنسی و تقریبا در روز 14 سیکل انجام می گیرد.

مشاوره جنسی را جدی بگیرید

در حالی که با بهت و ناباوری داشت پای برگه طلاق را امضا می‌کرد، با خودش می‌گفت: «چی شد به اینجا رسیدیم؟ چرا باید طلاق بگیریم وقتی همه چیز به نظر خیلی خوب می‌اومد؟ آخه از کجا همه چیز به هم ریخت؟» سن و سالی هم نداشت. بعد از یک سال زندگی مشترک وارد دادگاه خانواده شده بود و زندگی‌اش به آمار طلاق اضافه شده بود! براساس آمارهای غیر رسمی ریشه بیش از ۶۰ درصد از طلاق‌هایی که در کشور اتفاق می‌افتد، به دلیل مشکلات و نارضایتی‌های جنسی است و این نشان می‌دهد که آموزش و مشاوره جنسی می‌تواند آمار طلاق را کاهش دهد.

آموزش دوای بسیاری از دردهاست

نداشتن مهارت جنسی می‌تواند دلیل بسیاری از طلاق‌ها درکشور باشد. لاله عرب‌زاده، کار‌شناس حقوقی دادگاه با بیان این مطلب می‌گوید: «داشتن رابطه جنسی با کیفیت خوب یا رضایت‌بخش می‌تواند نقش مهمی در زندگی مشترک داشته باشد، اگرچه شاید بسیاری از افراد نمی‌پذیرند که دلیل طلاقشان نداشتن رابطه جنسی خوب بوده است، اما باید این حقیقت را پذیرفت که جامعه ما با این مشکل روبه‌رو است.» او می‌افزاید: «می‌توان گفت بیش از ۵۰ درصد طلاق‌ها به دلیل مشکلات جنسی اتفاق می‌افتد، اگر موشکافانه به دلایل طلاق‌های دیگر مانند خیانت و... نیز نگاه کنیم متوجه خواهیم شد که سرچشمه این طلاق‌ها هم نداشتن رابطه جنسی خوب است، بنابراین می‌توان با قاطعیت عنوان کرد که ریشه اغلب طلاق‌های کشور به جز اعتیاد، روابط جنسی است که زوجین از آن رنج می‌برند.»

عرب‌زاده تاکید می‌کند: «آموزش می‌تواند دوای درد این نوع طلاق‌ها باشد زیرا در جامعه آموزش‌های لازم در مورد روابط جنسی یا حتی آشنایی با جنس مخالف وجود ندارد و زمانی که دختر و پسری با هم ازدواج می‌کنند یک‌شبه وارد دنیای جدیدی می‌شوند که در گذشته هیچ اطلاع درستی در مورد آن به دست نیاورده‌اند. همین امر هم دلیلی می‌شود که نمی‌توانند نیازهای جنسی و روحی یکدیگر را برآورده کنند و در نتیجه به مشکلاتی برمی‌خورند که اغلب آن‌ها به دلیل نداشتن‌‌ همان رابطه جنسی موفق شکل می‌گیرد و در‌‌نهایت کار به طلاق کشیده می‌شود، به نظر من اگر در دانشگاه‌ها در کنار درس تنظیم خانواده واحدی را تدریس کنند که به صورت تئوری روابط جنسی را آموزش دهد، از بسیاری از مشکلات کشور جلوگیری می‌کند.» او معتقد است: «اگر چه بسیاری از افراد بر این باورند که تجربه کسب کردن در سال‌های اول زندگی می‌تواند بهترین آموزش باشد، باید عنوان کرد تجربه همیشه جواب مثبت نمی‌دهد و گاهی باعث دلزدگی افراد از یکدیگر می‌شود زیرا تجربه‌های ناموفق که پشت سر هم رخ دهد باعث می‌شود افراد نسبت به یکدیگر سرد شوند.»

ارتباط‌های عاطفی ناموفق است

علی‌اصغر اصغرنژادفرید، عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران درباره طلاق‌هایی که به دلیل نداشتن روابط جنسی مناسب اتفاق می‌افتد، می‌گوید: «اکثریت قریب به اتفاق طلاق‌هایی که در کشور اتفاق می‌افتد به دلیل نداشتن روابط عاطفی موفق است؛ یعنی افراد در برقرار کردن ارتباط اولیه و عاطفی با یکدیگر مشکل دارند و می‌توان گفت فردی که در برقرار کردن روابط اولیه زندگی مشکل دارد قطعا در برقرار کردن روابط جنسی با شریکش نیز دچار مشکل خواهد شد زیرا آموزش‌های لازم را در این مورد ندیده است.» او می‌افزاید: «چهار عامل اصلی وجود مشکلات در روابط بین فردی، قبول نکردن یکدیگر، مشخص نبودن انتظارات و این است که زوجین نمی‌توانند خودشان را جای یکدیگر قرار دهند و در نتیجه به سمت طلاق کشیده شوند.» اصغرنژادفرید عنوان می‌کند: «یکی از عواملی که زوجین نمی‌توانند روابط جنسی موفقی داشته باشند تفاوت میان زنان با مردان است و همین برابر نبودن بین زن و مرد باعث می‌شود که نتوانند نیازهای یکدیگر را برطرف کنند و همین امر دلیلی می‌شود که در آینده دچار مشکل‌های فراوانی بشوند، زیرا نیاز روحی و جسمیشان برآورده نشده است و این باعث بداخلاقی و گاهی درد در قسمت‌های مختلف بدن می‌شود که در دراز مدت مشکلات عمیقی را به وجود می‌آورد. این موضوع نیز با آموزش و مشاوره قابل حل است.»

با وجود تاکید روان‌شناسان به مشاوره جنسی و آموزش در این زمینه، تابوی آموزش و مشاوره، بین مسئولان آموزش و پرورش و بهزیستی و... باعث شده تا با وجود آمارهای طلاق بر اثر مشکلات جنسی، کسی به فکر آموزش‌های جنسی یا راه‌اندازی دفاتری برای مشاوره جنسی نباشد.

کمبود این 10 ماده مغذی موجب افسردگی می‌شود

به نظر می‌رسد که روانشناسان قبل از تجویز دارو برای بیماران، باید آزمایشی از آنها بگیرند تا کمبودهای غذایی‌شان مشخص شده و بعد از آن، داروی مورد نیاز را تجویز کنند. گاهی اوقات، مشکلات روانی بیماران با فرستادن آنها به یک آزمایشگاه حل می‌شود و نیازی به مصرف قرص‌های ضد افسردگی ندارند. آنها با بهبود مواد غذایی و دریافت بعضی ویتامین‌ها حالشان خوب می‌شود. 10 کمبودی که ممکن است باعث افسردگی شود، در اینجا ذکر خواهد شد.

اسید چرب امگا 3: ممکن است فکر کنید که شما ماهی زیاد می‌خورید، بنابراین امکان ندارد که با کمبود اسید چرب امگا مواجه باشید. اما باید در نظر گرفت که این ماده باید در سطح مطلوبی استفاده شود. این ماده برای کاهش التهاب‌های مغزی ضروری است و نقش مهمی در کارکرد مغز، به خصوص حافظه و خلق و خو ایفا می‌کند. بدن نمی‌تواند این مواد را بسازد، بنابراین شما نیاز دارید که این منابع را با مواد غذایی تامین کنید.

ویتامین D: کمبود ویتامینD یکی از عوارض همه‌گیر مهم است که پزشکان و مراکز بهداشتی رسمی تازه آن را شناسایی کرده‌اند. این کمبود با افسردگی، زوال عقل و اوتیسم ارتباط دارد. نور خورشید غنی‌ترین منبع این ویتامین است که ما آن را در زمستان و پاییز از دست می‌دهیم. برخی کارشناسان عقیده دارند که که به دریافت روزانه5 تا 10 هزار واحد بین‌المللی از این ویتامین نیاز دارد. اما موسسه‌های ملی بهداشت آمریکا (ان آی اچ) به اکثر افراد بزرگسال سالم تنها دریافت 600 واحد ویتامین D در روزانه را توصیه می‌کند.

منیزیم: سبک زندگی ما میزان منیزیم را کاهش می‌دهد. برای مثال مصرف زیاد الکل، نمک، ‌قند،‌ اسید فسفریک (در سودا)، استرس زیاد،‌ آنتی بیوتیک‌ها، ‌دیورتیک‌ها (مدرها) بر این میزان تاثیر دارد. گاهی منیزیم به عنوان پادزهر استرس نامیده می‌شود. منیزیم قدرتمندترین ماده معدنی موجود برای ایجاد آرامش است. این ماده معدنی در جلبک دریایی،‌ سبزیجات و حبوبات یافت می‌شود. ان آی اچ مصرف روزانه 400 تا 420 میلی‌گرم منیزیم برای مردان بزرگسال و310 تا 320 میلی‌گرم از آن را برای زنان بزرگسال را توصیه کرده است.

ویتامین ب کمپلکس: ویتامین‌های B مانند B6 و B12 می‌تواند منفعت‌های غیرقابل باوری بر سلامتی داشته باشد. از جمله کاهش خطر سکته و سلامت پوست و ناخن. از سوی دیگرکمبود ویتامین B روی سلامت روانی شما نیز تاثیر دارد. بر اساس پژوهشی که در سال 2009 صورت گرفته بیش از یک چهارم افسردگی‌های شدید در زنان مسن به خاطر کمبود ویتامین B12 است. بهترین منبع ویتامین B6 مرغ، غذاهای دریایی، موز و سبزی‌هاست. در بزرگسالان در مورد ویتامین B6 دریافت روزانه 1/7 میلی گرم برای مردان بزرگسال و 1/5 برای زنان بزرگسال توصیه شده است. همچنین B12 در غذاهایی حیوانی (گوشت،‌ماهی، مرغ،‌ تخم‌مرغ و شیر)، حلزون، صدف و خرچنگ وجود دارد. بیشتر بزرگسالان به مصرف روزانه 2/4 میکروگرم این ویتامین نیاز دارند.

فولات: افرادی که کمبود فولات دارند، تنها 7 درصد به درمان با قرص‌های ضدافسردگی پاسخ می‌دهند، اما از سوی دیگر کسانی که میزان بالای فولات دارند، در 44درصد موارد به این درمان‌ها پاسخ می‌دهند. دریافت روزانه میزان فولات بستگی به جنسیت، بارداری، ‌دوران شیردهی و همچنین سن دارد. با این وجود، اکثر بزرگسالان به مصرف روزانه حداقل 400 میلی گرم فولات نیاز دارند. این نیاز می‌تواند از طریق مواد غذایی سرشار از فولات مانند برگ‌های سبز تیره، ‌حبوبات، میوه‌های خانواده مرکبات و آبمیوه‌ها تامین شود.

اسیدهای آمینه: اسیدهای آمینه به کارکرد مناسب مغز شما کمک می‌کند. کمبود اسیدهای آمینه ممکن است باعث تنبلی،‌ تمرکز نداشتن و افسردگی شود. منبع خوب این ماده در گوشت،‌ تخم‌مرغ،‌ ماهی‌، حبوبات و آجیل است.

آهن: کمبود آهن در زنان بسیار شایع است. حدود 20 درصد از زنان و 50 درصد از زنان باردار،‌ دچار این عارضه هستند. تنها 3 درصد مردان کمبود آهن دارند. شایع‌ترین کم‌خونی، کمبود تعداد سلول‌های قرمز خون، به دلیل کمبود آهن است. علایم آن شبیه افسردگی است: خستگی،‌ کج خلقی،‌ تمرکز نداشتن. بیشتر بزرگسالان باید روزانه 18 تا 8 میلی‌گرم آهن مصرف کنند،‌ البته این موضوع به سن،‌ جنیست و رژیم غذایی آنها نیز بستگی دارد، گوشت قرمز،‌ ماهی و مرغ این ماده را در خود دارد.

روی: روی بیش از مواد معدنی دیگر مورد استفاده آنزیم‌هاست که برای بسیاری از سیستم‌های ما ضروری است. این آنزیم‌ها برای گوارش و تجزیه غذا و همچنین جلوگیری از آلرژی غذایی است. آنها همچنین به DNA ما برای بازسازی و تولید پروتئین‌ها کمک کرده و در نهایت زینک به کنترل التهاب و سیستم دفاعی ما کمک می‌کند. دریافت روزانه 11 میلی‌گرم روی برای مردان و8 میلی‌گرم برای زنان توصیه شده است.

ید: کمبود ید می‌تواند باعث مسایل بسیار جدی شود، ‌چرا که این ماده برای کارکرد درست تیروئید بسیار ضروری است و تیروئید بیش از آنچه که فکر می‌کنید تاثیر دارد: انرژی، سوخت و ساز، دمای بدن،‌ توسعه سیستم دفاعی و کار کردن مغز. وقتی این بخش‌ها درست کار نکنند، ممکن است شما احساس کنید که افسرده هستید. می‌توانید با استفاده نمک یددار این ماده غذایی را دریافت کنید. همچنین جلبک دریایی خشک،‌ میگو یا روغن ماهی حاوی ید است. استفاده روزانه 150 میکروگرم ید برای بزرگسالان توصیه می‌شود.

سلنیوم: مانند ید،‌ سلنیوم برای کارکرد درست تیروئید مهم است. این ماده به تبدیل هورمون تیروئید غیرفعال T4 به هورمون تیروئید فعال T3 کمک می‌کند. این ماده همچنین به آنتی اکسیدان‌های (گلوتاتیون پراکسیدار) ‌مهم ما کمک کرده و مانع اسیدهای چرب اشباع‌ نشده غشای سلولی ما ‌می‌شود. بزرگسالان روزانه به مصرف 55میکروگرم از سلنیوم نیاز دارند و بهترین منبع آن مغزهای و تخمه‌های خوراکی است.

چرا تزریق پنی‌سیلین دردناک است؟

احتمالا برای شما هم تاکنون پیش آمده است که برای درمان بیماری مجبور به تزریق پنی‌سیلین تجویزی پزشک شده باشید؛ شاید در هنگام تزریق حس کرده‌اید که درد این سرنگ بیشتر از تزریقات دیگر است. آیا می‌دانید علت چنین احساسی چیست؟

به گفته یک داروساز، از آنجا که پنی‌سیلین حالت سوسپانسیون داشته، بسیار رقیق است و حجم بالایی دارد، هنگام تزریق دردناک بوده و بیمار درد زیادی را تحمل می‌کند. دکتر طیبه اسماعیلی اظهار کرد: پنی‌سیلین هم مانند هر دارو یا ماده غذایی دیگر ممکن است در برخی از افراد حساسیت ایجاد کند و منجر به واکنش بدن شود. سیستم ایمنی بدن برخی افراد در برابر ماده پنی‌سیلین حساستر بوده و تاکنون علت قانع کننده‌ای برای آن یافت نشده است.

اسماعیلی تصریح کرد: اگر برای نخستین بار است که می‌خواهید پنی‌سیلین تزریق کنید، حتما باید قبل از تزریق، روی ساعد دست تست شود تا در صورت بروز علائم حساسیت از ادامه تزریق خودداری شود. تزریق پنی‌سیلین در افرادی که به این دارو حساسیت دارند، ممکن است با طیف گسترده‌ای از علائم همراه باشد. البته میزان و نوع علائم به شدت واکنش بدن و حساسیت به دارو بستگی دارد.

وی اظهار کرد: علائمی که بر اثر حساسیت به پنی‌سیلین پدیدار می‌شود با توجه به شدت حساسیت و نوع افراد شامل کاهش شدید فشار خون، علائم تستی، قرمزی دست، ضایعات جلدی، عوارض پوستی مانند کهیر و اگزما و همچنین در برخی موارد اسپاسم راه هوایی است. به همین دلیل تست پنی‌سیلین در حجم بسیار کم تزریق می‌شود، اما گاهی گفته شده که همین حجم کم هم ممکن است مشکل‌آفرین باشد. اسماعیلی یادآور شد: در بیمارانی که مشخص شود به پنی‌سیلین حساسیت دارند با توجه به نوع عفونت، پزشک معالج داروی جایگزین تجویز می‌کند.