موقع
درگیری اصلا توجهی به من نداشتند بهتر بگوییم انگار مرا نمی دیدید موقعی
هم که دعوا نمی کردند کاری به کار یکدیگر نداشتند و تقریبا قهر بودند.صحنه
های کتک خوردن مادرم را خوب به یاد دارم، همیشه ترس عجیبی در وجودم حس می
کردم.
دختر نوجوان درحالی این جملات را بر زبان
میراند که اشک هایش به آرامی بر روی صورتش می غلتیدند و در حالیکه سعی می
کرد خود را کنترل کند ادامه می دهد: من تشنه محبت بودم و پدر و مادرم غافل
از این موضوع خودخواهانه درگیر مسائل و درگیری های خودشان بودند هرکدام سعی
می کرد حرف خودش را به کرسی بنشاند و آن دیگری مقاومت می کرد و من
ملتمسانه فقط نگاهشان می کردم.
خیلی احساس تنهایی می کردم یکی از دوستانم
که خیلی باهم صمیمی بودیم و از قضا همسایه مان نیز بود با شنیدن دردلهای
من خواست کاری برایم انجام داده باشد به همین خاطر با شبکه های مجازی
آشنایم کرد و وعده داد که از این طریق می توانم با افراد زیادی آشنا و از
این تنهایی لعنتی خلاص شوم.
من هم به توصیه او برای اینکه مدتی فضای
جهنمی خانه را فراموش کنم با اینترنت و چت کردن وقت گذرانی می کردم و
وانمود می کردم به خاطر تکالیف مدرسه از اینترنت استفاده می کنم و چون پدر و
مادرم آشنایی با اینترنت نداشتند آسوده کارم را انجام می دادم.چقدر از
دوستم ممنون بودم چون خیال می کردم اگر او این راه را برایم پیشنهاد نداده
بود حتما از خانه فرار می کردم.
سال گذشته با پسری آشنا شدم که خیلی زود
به من وعده ازدواج داد من خیلی زود به وی اعتماد کردم و چون قصد داشتم حتما
با وی ازدواج کنم به اعتبار این قول چند عکس خصوصی برای او فرستادم و گمان
می کردم جهت آشنایی به مادرش نشان خواهد داد.
اما بعد از مدتی او شروع به بهانه گیری
کرد و از من خواست به خانه اش بروم اما من قبول نکردم.وقتی دید من امتناع
می کنم تهدید به پخش عکس هایم در فضای مجازی کرد و مرا از این طریق تحت
فشار گذاشت من هم به خاطر ترس از آبرویم قبول کردم و به خانه اش رفتم و ...
او که به هدفش رسیده بود بارها مرا از این
طریق تحت فشار گذاشت اما من دیگر نمی توانستم به خانه اش بروم به شدت از
پدرم می ترسیدم دیگر از تهدیدهای این پسر جانم به لب رسید، تصمیم گرفتم به
کلانتری رفته و از او شکایت کنم..
آسیب شناسی و تحلیل روانشناختی
سمیه هاشمی کارشناس ارشد روانشناسی بالینی
و مشاور خانواده در خصوص بروز این آسیب نظر خود را چنین اظهار کرد: با
پیشرفت روز افزون علم و تکنولوژی ، جوامع مختلف در گذر از جامعه سنتی به یک
جامعه پیشرفته علاوه بر حفظ بسیاری از آسیب های اجتماعی که از قبل موجود
بوده است، با آسیب های اجتماعی جدید روبه رو می شوند که به خاطر نداشتن
سبقه و پیشینه در جوامع انسانی به آنها آسیب های اجتماعی نو پدید می گویند.
آسیب های نو پدید و مرتبط با فناوری جدید
ارتباطی است که ناشی از استفاده از ماهواره ، بازی های رایانه ای، فضاهای
مجازی، تلفن همراه و اینترنت می تواند در این مجموعه قرار گیرد.
یکی از مهمترین رسانه های اجتماعی ، شبکه
های اجتماعی است . شبکه مجازی زنجیره ای از ارتباطات و یا حضور غیر فیزیکی
افراد در یک محل مجازی است.آنها به مثابه راه های مختلفی می مانند که مردم
در زمان عبور از آن می توانند در مورد مسائل مختلف با هم صحبت کنند ،
اطلاعات عمومی و خصوصی خود را در قالب های مختلف اعم از عکس ، ویدئو ، واژه
ها، دست نوشته ها و ...با فرد خاص یا گروه خاصی به نمایش و اشتراک
بگذارند.
وی افزود: مفهوم خانواده در کشور ما از
معنایی وسیع تر برخوردار است ، زیرا صمیمیتی که در خانواده ایرانی حاکم است
در خانواده های بسیاری از کشورها از جمله غرب دیده نمی شود.
امروزه شیوه های ضربه زدن به فرهنگ و هویت
ملی یک کشور تغییر یافته و دشمنان سعی می کنند از طریق جنگ نرم افزاری به
فروپاشی بنیان خانواده و آرا و عقاید جوانان آن مرز و بوم نایل آیند.
در دنیای ماشینی و شهری امروز که والدین
فرصت چندانی برای صرف وقت با فرزندانشان ندارند و از طریق دیگر تک فرزندی
بودن خانواده ها ، والدین ساده ترین راه را برای سرگرم نمودن فرزندانشان
انتخاب می نمایند، بدین صورت که ابزارهایی همچون تلفن همراه، لب تاب،
رایانه شخصی و اینترنت را در اختیار فرزند دلبندشان قرار می دهند تا او در
اتاق خود به کار با آنها مشغول شود، حال آنکه فرزند تنها از نظر فیزیکی در
محیط امن خانه به سر می برد، ولی در عمل از طریق این وسایل به ویژه اینترنت
به دنیایی به مراتب بزرگتر از محیط پیرامونش قدم می نهد و یا چیزهایی
مواجه می شود که بسیاری از پدران و مادران از وجود آنها آگاه نیستند.
هاشمی تاکید کرد: گسترش فضاهای مجازی
مانند سایر انواع دیگر تحولات و پیشرفت ها، پیامدها و آثار مثبت و منفی
گوناگونی را در جامعه و زندگی کاربران این گونه فضاها ایجاد کرده است، مثبت
ترین پیامد آن را می توان تسهیل و تسریع ارتباطات و تبادل اطلاعات
دانست.منفی ترین پیامد آن را می توان به خطر افتادن حریم خصوصی افراد ،
منزوی شدن آنها و از هم پاشیدگی بنیان خانواده معرفی نمود.
اصلی ترین غلتی که می توان برای بروز این
پیامدهای منفی بیان داشت، این است که در فضای مجازی افراد نمی توانند به
شناخت صحیح و کافی از هم دست یابند.
با مطالعه سرگذشت دختر نوجوان می توان
اینگونه نتیجه گرفت که فقدان احساس امنیت روانی و عاطفی در فضای خانه ای که
والدین از نیازهای روحی فرزند خود غفلت ورزیده اند باعث گرایش این نوجوان
به سمت همسالان خود و تبعیت بی چون و چرا از وی گردیده است.
بی شک ناآگاهی و عدم شناخت از فرد مقابل
که یکی از مشخصه های فضاهای مجازی است ، سو استفاده جنسی را از دختر زمینه
سازی می نماید. متاسفانه تهدید به پخش فیلم و عکس های خصوصی افراد به عنوان
یک حربه در اختیار برخی افراد سودجو قرار گرفته که در مورد این پرونده نیز
مصداق دارد.
توصیه ها و راهکارهای پیشگیرانه
به منظور پیشگیری و کاهش آسیب های اجتماعی
نوپدید فضای مجازی و شبکه های اجتماعی راهکارهایی به شرح ذیل پیشنهاد می
شود که در صورت اجرای به موقع و مناسب می تواند ثمر بخش واقع شود:
1- در زمینه استفاده از فناوری های نوین
برخورد مقابله ای و قهری چاره کار نیست و نیاز به فرهنگ سازی دارد بنابراین
استفاده مناسب و صحیح از فضای مجازی به کاربران در گروه های مختلف سنی
آموزش داده می شود.
2- برگزاری جلسات آموزشی از سوی مصادر
امور فرهنگی به منظور آشنا نمودن و اطلاع رسانی به والدین و خانواده ها در
مورد فناوری های جدید به ویژه اینترنت و شبکه های اجتماعی مجازی.
3- برگزاری کلاس های آموزشی در مدارس و
دانشگاه ها در جهت آگاهی دادن به کودکان، نوجوانان و جوانان درمورد مزایا و
معایب فناوری های جدید و نحوه استفاده صحیح از آنها.
4- تشویق فرزندان و ایجاد جذابیت در نوجوانان جهت شرکت در فعالیت های اجتماعی و تقویت این گونه رفتارها توسط والدین.
5- استفاده از ظرفیت هایی مانند رسانه های دیداری و شنیداری، روزنامه ها مجلات و نشریات برای نهادینه شدن فرهنگ سایبری.
6- آموزش و پرورش با گنجاندن موارد پیشگیری در برنامه های درسی به نوجوانانی که در معرض مخاطرات اجتماعی هستند توجه نماید.
7- فراهم نمودن مکان های تفریحی و ورزشی سالم و کم هزینه برای نوجوانان و جوانان جهت گذراندن اوقات فراغت در محلات شهر.
8- ساخت و پخش فیلم ها و سریال ها و برنامه هایی با موضوع فضای مجازی و بررسی معایب و مزایای آن.
9- پخش آگهی های آموزنده از سوی ارگان های
فرهنگی نظیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان تبلیغات اسلامی در رادیو
و تلوزیون در جهت افزایش آگاهی خانواده ها در خصوص خطرات ناشی از اینترنت و
فضای مجازی.
10- گذراندن اوقات بیشتری با فرزندان در
فضای بیرون از خانه به طوری که فرزندان از نظر عاطفی و روانی ، احساس خلا
نکنند و جهت جبران این کمبود به فضای مجازی پناه ببرند.
11- طراحی و تدوین بخشی در کتاب های درسی در ارتباط با آشنایی دانش آموزان با فناوری های جدید، اینترنت و خطرات بالقوه آنها.
12- استفاده از آموزه های دینی از جمله امر به معروف و نهی از منکر به عنوان نوعی کنترل اجتماعی توسط هر شخص.
13- هنجارسازی های مثبت و ترویج فرهنگ استفاده از اینترنت و فضای مجازی.
14- آگاهی رسانی و آشنا نمودن نوجوانان و خانواده ها درباره قانون، حقوق و مسئولیت هایی که در لوای قانون دارند.